Pałac Jabłonowskich-Sapiehów (biskupi) w Lublinie
W XIX wieku budynek nazywano pałacem biskupim, gdyż był rezydencją biskupa lubelskiego. Założony na rzucie czworoboku, został nadbudowany w II połowie XIX wieku.
Spis treści
[Zwiń]Historia
Pałac powstał w XVII wieku. Jego pierwszy właściciel pozostaje nieznany. W połowie XVIII wieku użytkowała go księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska, a po niej Amalia z Sapiehów Jelska.
W posiadaniu rodziny Sapiehów pałac pozostawał do początku XIX wieku, kiedy to zakupił go Adam Ratyński, adwokat. Po jego śmierci pałac przejęła córka Ratyńskiego, Emilia. Rząd Królestwa Polskiego dokonał z nią zamiany pałaców, w wyniku czego uzyskał dawny obiekt sapieżyński z przeznaczeniem na siedzibę biskupa lubelskiego. Ponad dwadzieścia lat później obie strony dokonały transakcji odwrotnej. Emilia Ratyńska-Zawidzka dostawała swój dawny pałac, a biskup – obecny pałac biskupi.
Po śmierci Emilii Ratyńskiej-Zawidzkiej pałac dosyć często zmieniał właścicieli. Obecnie jest podzielony między kilku prywatnych właścicieli.
Lokalizacja
ul. Królewska 11
Architekt
Nieznany
Bryła
Pałac złożony z czterech skrzydeł skupionych wokół dziedzińca wewnętrznego. Bryła wkomponowana w obniżenie terenu. Od frontu trzykondygnacyjne skrzydło, pozostałe – czterokondygnacyjne. Dach jednospadowy, nachylony do wewnątrz założenia. Korpus główny i tylny posiada dach dwuspadowy. Budowla jest częściowo podpiwniczona. Posiada dwie kondygnacje piwnic do głębokości sześciu metrów.
Materiał i konstrukcja
Budynek murowany z cegły ceramicznej pełnej i kamienia wapiennego na zaprawie wapiennej. Piwnice obmurowane częściowo z polepą. Sklepienia kolebkowe i krzyżowe. Stropy drewniane. Dach z blachy na ruszcie drewnianym.
Elewacje
Elewacja frontowa posiada cokół. Zwieńczona jest gzymsem kordonowym biegnącym pod żeliwnymi kroksztynami podtrzymującymi dach. Pomiędzy nimi ozdobne rozety. Pozostałe elewacje pozbawione wyraźnych cech stylowych.
Wnętrze
Częściowo zachowany układ wnętrz. Poza piecami kaflowymi i kuchniami nie zachowało się wyposażenie wnętrz.
Literatura
Pastuszak Z., Pałac biskupi/Jabłonowskich, Lublin 1988, archiwum WUOZ, sygn. 194.