Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

„Nowości lubelskie” Józefa Czechowicza (1931)

Książeczka Nowości lubelskie. Katalog regionalny najwybitniejszych autorów miejscowych ukazała się w Lublinie we wrześniu roku 1931 nakładem „J. Czechowicza i S-ki”. Odbita zastała w Drukarni Udziałowej mieszczącej się przy  Placu Litewskim.

Okładka "Nowości Lubelskich"
Okładka "Nowości Lubelskich" (Autor: Czechowicz, Józef (1903-1939))

Spis treści

[RozwińZwiń]

Pierwsza część Nowości Lubelskich (1931)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kazimierz Miernowski:

Wydane nakładem „Czechowicza i S-ki” (Lublin 1931 r.) kpiące, dobroduszne Nowości lubelskie, katalog regionalny (jak podaje) najwybitniejszych autorów miejscowych, gdzie pod C jest umieszczony ustęp o Czechowiczu, który przytaczam: „Czechowicz J., Uprawa Ziemi Lubelskiej przy pomocy tura i pegaza, 1930. Nakład min. J. Jędrzejewicza” oraz „Czechowicz J., Wskazówki metodyczne do interpunkcji w poezji. Tom pierwszy lepszy. Polecone przez „Reflektora”, Lublin 1927 r. nakładem Szkoły Specjalnej”. Katalog ten zawiera w porządku alfabetycznym wyliczenia fikcyjnych prac kilkudziesięciu osób spośród lublinian, m. in. – poza Czechowiczem – F. Araszkiewicza, ks. L. Zalewskiego, Wiktora Ziółkowskiego, Wacława Gralewskiego, Konrada Bielskiego i in. Układał go wraz z innymi i Czechowicz1.

W liście do ks. Ludwika Zalewskiego wysłanym już po ukazaniu się Nowości pisał Czechowicz:

Po mieście krążą dziwne wieści: nauczyciele domyślają się, że autorem Nowości jest ktoś z nauczycieli, księża – że z księży, lekarze – że dr Arnsztajn, ale J. Kot i W. Gralewski domyślili się, idąc po nitce do kłębka, a nitka zaczęła się od Pałuki (...). Egzemplarze „czerpane” robią się. Będą miały i okładkę czerpaną. Pilnuję tego. Dziś na wieczór powinny być2.

W materiałach LTMK z roku 1931 można przeczytać pisany ręką Czechowicza, jako sekretarza Towarzystwa, rodzaj sprawozdania z działalności LTMK, w którym wspomina o Nowościach Lubelskich:

Wśród wykonanych w tym roku prac Nowościom Lubelskim osobna należy się karta. Tyle narobiły zgiełku wśród sławetnych miasta Lublina, tyle wznieciły pretensyj i abominacyj wśród ludzi, że stały się zaiste najbardziej popularną pozycją działalności owego Towarzystwa. Że wyszły bezimiennie, co godniejsi naszego wieku wzajem się o autorstwo tych żartów i złośliwości posądzali, z czego wynikały sytuacje zgoła ucieszne. Działo się to i na Uniwersytecie i w Lubelskiem Towarzystwie Przyjaciół Nauk, i w urzędach wszelakich. A chociaż jedna z gazet miejscowych wyraźnie na bibliofilów jako na autorów wskazała, rzecz ta u szerszej publiki nie była pod uwagę wzięta. Wydanie druku, który odbijał się w oficynie pana Wójcika przy Placu Litewskim, poprzedzały kilkakrotne zebrania i gawędy, w czasie których segregowano i kwalifikowano materjał, pieląc niejako grzędę dowcipu, aby same jeno wdzięczne kwiatuszki, bez chwastu, ostały3.

Ogłoszenie o sprzedaży wydawnictw lubelskich m.in. "Nowości Lubelskie"
Ogłoszenie o sprzedaży wydawnictw lubelskich m.in. "Nowości Lubelskie" (Autor: nieznany)

Druga część Nowości Lubelskich (1933)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W materiałach odnalezionych w archiwum Ziółkowskiego znajdowała się druga część (nigdy nieopublikowana) Nowości Lubelskich. Autorem jej również jest Józef Czechowicz. Rękopis ten  znajduje się w zbiorach Biblioteki H. Łopacińskiego. Oto pełna nazwa drugiej części Nowości: Nowości bibliograficzne. Suplement za 1933 r. i następne. Lublin 1980. Jest też żartobliwa wzmianka o wydawcy i drukarni: Był taki co wydał, a drukarnię zaś ukryto, bo by drukarza zabito.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Miernowski K., Moje wspomnienie o Czechowiczu, [w:] Spotkania z Czechowiczem. Wspomnienia i szkice, oprac. Pollak S., Lublin 1971.
Listy Józefa Czechowicza do ks. Ludwika Zalewskiego, oprac. Smolarz J., „Akcent” 1982, nr 3.
Księga protokółów zebrań LTMK z lat 1926–1932, Zbiory specjalne WBH im. H. Łopacińskiego rkps 2267, k. 45.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia K. Miernowski, Moje wspomnienie o Czechowiczu, [w:] Spotkania z Czechowiczem. Wspomnienia i szkice, oprac. S. Pollak, Lublin 1971, s. 83.
  2. Wróć do odniesienia Listy Józefa Czechowicza do ks. Ludwika Zalewskiego, oprac. J. Smolarz, „Akcent” 1982, nr 3, s. 36.
  3. Wróć do odniesienia Księga protokółów zebrań LTMK z lat 1926-1932, Zbiory specjalne WBH im. H. Łopacińskiego rkps 2267, k.45.