Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Księgarnia Arctów w Lublinie (1838–1933)

W Lublinie narodziła się jedna z najbardziej zasłużonych dla księgarstwa polskiego firm – firma wydawniczo-księgarska Arctów. Historia tej księgarni zaczyna się w 1838 roku, kiedy to Stanisław Arct otworzył księgarnię w Lublinie przy ulicy Krakowskie Przedmieście 132 ( obecnie 9). W 1858 roku przeniósł  ją do kamienicy Michaelisa przy Krakowskim Przedmieściu 135 (obecnie 15).

Reklama księgarni Arctów
Reklama księgarni Arctów (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

Opis księgarniBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Na podstawie materiałów archiwalnych wygląd tej księgarni opisała Regina Mazurkiewicz:

Lokal był wąski, długi, posiadał jedno duże okno wystawowe i oszklone podwójne drzwi, w połowie zawieszone matami, z szyldem na całą szerokość. Po obu ich stronach znajdowały się gabloty z książkami. Wewnątrz po lewej stronie od wejścia stały oszklone płaskie szafy na cenniejsze oprawne książki. Za nimi przejście do dalszych pomieszczeń. Po prawej stronie kasa, a za nią lada na całą długość sklepu. Za ladą – półki. Kontuar łamał się pod kątem prostym i kończył wystawką na nowości. (...) Po obu końcach kontuaru stały biurka księgarskie tj. pulpity z szufladami, wewnątrz których przechowywano zamówienia, rachunki, korespondencję bieżącą, lepsze ołówki, gumki oraz różne druczki bardziej lub mniej zakazane. Na szafach wisiały różańce, chrzcielniczki, krzyżyki. Nad ladami obrazy, sztychy, druki. W przejściu do drugiego pokoiku stała szafka zamykana na klucz, a w niej droższe książki do nabożeństwa, oprawne w skórę, kość słoniową, safian. Za przejściem ciemny korytarzyk prowadził do składu i introligatorni, czyli dwóch izb w amfiladzie. Z korytarzyka po dwóch schodkach wchodziło się do pokoiku, w którym mieścił się antykwariat i biuro wydawnicze1.

Reklama księgarni Arctów
Reklama księgarni Arctów (Autor: )

Przeniesienie księgarni do WarszawyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Arctowie, prowadząc handel książkami na dużą skalę, większość spraw załatwiali w Warszawie, dlatego też zdecydowali się na zakup księgarni w stolicy.

Od roku 1887 główny nurt działalności firmy Arctów przeniósł się do Warszawy, natomiast w Lublinie pozostała jej filia początkowo prowadzona przez siostrę Michała Arcta – Teofilę Arct, a następnie przez długoletniego pracownika firmy Franciszka Raczkowskiego.

W 1900 roku, w wyniku kłopotów finansowych, Arctowie zostali zmuszeni do sprzedaży lubelskiej księgarni. Nabył ją Wiktor Kiesewetter, który wcześniej zajmował się prowadzeniem księgarni Arctów2.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Mazurkiewicz R., Działalność wydawniczo-księgarska Arctów w latach 1836–1900,  [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988.
Wełna-Adrianek M., Historia księgarni Arctów w Lublinie, „Księgarz” nr 2, Warszawa 1970.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia R. Mazurkiewicz, Działalność wydawniczo-księgarska Arctów w latach 1836–1900 [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988,  s. 107–108.
  2. Wróć do odniesienia M. Wełna-Adrianek, Historia księgarni Arctów w Lublinie, „Księgarz” nr 2, Warszawa 1970, s. 48.