Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Kaplica przy kościele pw. św. św. Piotra i Pawła w Lublinie

Kaplica pw. Niepokalanego Serca Maryi powstała w latach 1857–1860 z fundacji Jadwigi Bielskiej i Michała Kamińskiego.

Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Lublinie.
Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Lublinie. (Autor: Zętar, Joanna (1975- ))

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kaplica znajduje się przy wschodniej części kościoła św. Piotra i Pawła. Świątynia jest usytuowana w centrum Lublina, przy ulicy Krakowskie Przedmieście, na parceli pomiędzy ulicami Kościuszki i Kapucyńską, tyłem do zabudowy ulicy Peowiaków. Stanowi wschodnią część południowej pierzei placu Litewskiego.

FunkcjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Sakralno-modlitewne.

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kościół i wchodzący w skład zabudowy klasztor powstały z fundacji księcia Pawła Karola Sanguszki, marszałka Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz jego żony Anny Marii z Lubomirskich – właścicieli pałacu położonego w głębi placu Litewskiego. Sanguszkowie nabyli od Hieronima Jałowieckiego, regenta Wielkiego Księstwa Litewskiego, teren naprzeciw pałacu z przeznaczeniem na budowę kościoła.
 
Umowę zawarto 2 grudnia 1723 roku w Lubartowie pomiędzy księciem a warszawskim architektem Karolem Bayem. Kościół otrzymał skromną, typowo „kapucyńską” barokową architekturę, z przylegającym od zachodu czworobokiem budynków klasztornych. Były tam też podwórza i zabudowania gospodarcze. Resztę obszernej parceli, sięgającej ulicy Narutowicza, zajmował ogród. Całą posiadłość otoczono wysokim murem.
 
W 1769 roku kościół uległ pożarowi. W latach 1857–1860 od strony wschodniej dobudowano neogotycką kaplicę Bractwa Różańcowego według projektu Bolesława Podczaszyńskiego i Michała Kamińskiego. Kaplica pw. Niepokalanego Serca Maryi powstała z fundacji Jadwigi Bielskiej i Michała Kamińskiego.

ArchitektBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Budowę kompleksu kościelno-klasztornego prowadzono w latach 1726–1733 według projektu architekta Karola Baya pod okiem jego bratanka, Jana Baya. Projekt nawiązywał do fasady rzymskiej świątyni Il Gesu – budowla miała być jej dalekim odbiciem. Kaplica powstała w latach 1857–1860 według projektu Bolesława Podczaszyńskiego i Michała Kamińskiego.

StylBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kościół i klasztor reprezentują typowo „kapucyńską”, barokową architekturę, zaś kaplica – styl neogotycki.

Opis budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kaplica neogotycka, murowana z cegły, gładko otynkowana, o rzucie zamkniętego trójbocznie prostokąta. Szerokością zrównana z drugim przęsłem kościoła, do którego otwiera się półkolistą arkadą. Budowla dwuprzęsłowa, z trójboczną absydą w przęśle wschodnim, osłonięta sklepieniem krzyżowo-żebrowym (o układzie gwieździstym), wspartym na przyściennych wiązkowych filarach. Z zewnątrz oskarpowana, nakryta dachem dwuspadowym. Nad absydą trójpołaciowy dach, pobity blachą miedzianą, sięgający wysokości gzymsu koronującego kościół. W osiach miedzy uskokowymi skarpami znajdują się ostrołukowe okna.

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Wnętrze kaplicy ma kwadratową część nawową i trójboczną – ołtarzową. Posadzka absydy wyniesiona o jeden stopień, ołtarz o trzy. Nisze okienne w absydzie profilowane żebrami. Wsparcie dla żeber sklepiennych stanowią wiązkowe filary, opięte schodzącymi w dół służkami mającymi kształt smukłych kolumnek o roślinnych kapitelach. W części nawowej sklepienia dekorują roślinne wzorniki. W centralnym miejscu kaplicy znajduje się ołtarz z białego marmuru, nad którym umieszczono pełnoplastyczną figurę Matki Bożej dłuta Sosnowskiego. Dopełnieniem wystroju są witraże figuralne. W nawie ukazują one wizerunki świętych, natomiast w absydzie cykl chrystologiczno-maryjny.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Denys M., Wyszkowski M.,  Lublin i okolice – przewodnik, Idea Media, Lublin 2001.
Turski S., Szlakami dziedzictwa kulturowego regionu lubelskiego, UMWL, Lublin 2002.
Karty ewidencji zabytków architektury i budownictwa.