Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

„Gwiezdny psałterz” (1931) Józef Łobodowski

Tom wierszy Józefa Łobodowskiego Gwiezdny psałterz ukazał się późną jesienią 1931 roku. Tom ten zamyka pierwszy, najwcześniejszy okres twórczości Łobodowskiego.

Gwiezdny Psałterz
Gwiezdny Psałterz (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

Historia wydania tomikuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Gwiezdny psałterz podobnie jak poprzedni tom poety Słońce przez szpary (1929) jest pisany pod wyraźnym wpływem Skamandrytów, głównie Kazimierza Wierzyńskiego i Juliana Tuwima. Wskazuje na to charakterystyczna atmosfera tego tomu – fascynacja biologią, siłą i radością życia. Programowy wiersz z tego utworu Poezja dedykowany jest też samemu Julianowi Tuwimowi.

W Gwiezdnym psałterzu pojawia się wiersz, który jest jakby zapowiedzią nowej, własnej drogi w poezji Łobodowskiego.

Irena Szypowska:

Odmiennym tonem, jakby z Brunona Jasieńskiego brzmi Hymn brzucha wprowadzający dysonans do zbioru postskamandryckiego, bo po raz pierwszy przywołujący wspomnienie głodu doznanego w Rosji, głodu doprowadzającego do tego, że kamienicę wymieniano na worek mąki:
tarza się w głodzie potwór kostropaty,
miłości nie chce, bliźnich mu nie trzeba
i bucha ziemią ocean zatarty
w dzikim okrzyku: – chleba! – chleba!! – chleba!!!1

Tak scharakteryzował ten tom poezji Stefan Napierski:

Tomik ten wykracza poza obietnicę (...). Tu mamy właśnie ten ferment poetycki, z którego może wykluć się wiele, ale który równie dobrze może się rozlać i zamazać – w każdym razie nie natrafiamy jeszcze na profil. (...) Jest to poszukiwanie dróg, dopracowywanie się własnego wyrazu, nie ma jeszcze przekonywującej oryginalności, choć jest duży temperament2.

O planowanym wydaniu Gwiezdnego psałterza czytamy 9 lutego 1932 w notatce z „Kuriera Lubelskiego” pt. Echa konfiskaty:

Jak się dowiadujemy wkrótce ukaże się na półkach księgarskich książka pt. Gwiezdny psałterz. Autorem jej jest p. Józef Łobodowski, poeta, którego tom wierszy O czerwonej krwi skonfiskowano przed kilkoma dniami.

Następna informacja o Gwiezdnym psałterzu ukazuje się miesiąc później w reklamie tego tomu („Trybuna” nr 1, 1 marca 1932) przygotowanej przez samego Łobodowskiego:

Nowość! Nowość! W najbliższych dniach ukaże się w handlu księgarskim tom poezji Józefa Łobodowskiego. Tom ten miał ukazać się razem z książką  O czerwonej krwi, która w międzyczasie została z polecenia prokuratury skonfiskowana.

Notatki te mogłyby wskazywać, że Gwiezdny psałterz ukazał się już po wydaniu tomiku O czerwonej krwi, a przecież nie ma wątpliwości, że kolejność wydania tych tomików była odwrotna. Świadczy o tym chociażby informacja jaką znajdujemy w Gwiezdnym psałterzu:

tomik wierszy drukowany był w Lublinie w 1931 roku (str. 95 i 1nl) nakładem autora w Drukarni „Ludowa” J. Popiela, mieszczącej się przy ul. Krakowskie Przedmieście 60. Rysunek na okładce projektował Czesław Stefański.

Tak więc Gwiezdny psałterz wyszedł jesienią 1931 roku, czyli na kilka miesięcy przed tomem O czerwonej krwi. Nie zwrócił on wtedy na siebie uwagi żadnej krytyki.  Łobodowski po konfiskacie tomu O czerwonej krwi postanowił wykorzystać atmosferę skandalu, jaka wytworzyła się wtedy wokół jego osoby i zaczął reklamę niezauważonego wcześniej Gwiezdnego psałterza.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Napierski S., Poezje Łobodowskiego, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 52.
Szypowska I., Łobodowski: Od „Atamana Łobody” do „Seniora Lobo”, Warszawa 2001.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia I. Szypowska, Łobodowski: Od „Atamana Łobody” do „Seniora Lobo”, Warszawa 2001, s. 25–27.
  2. Wróć do odniesienia S. Napierski, Poezje Łobodowskiego, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 52, s. 5.