Grodzka 23 w Lublinie
Historia nieruchomości zlokalizowanej w Lublinie przy ulicy Grodzkiej 23.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Dawny numer policyjny: 104
Numer hipoteczny: 732
Numer przed 1939: Grodzka 23
Numer po 1944: -
Numer obecny: Grodzka 23
Grodzka 23 na mapie Lublina z 1928 roku
Funkcje
Lokale handlowe i rzemieślnicze w latach 1918-1941
Ksiega Adresowa 1928
1928 - Wajsberg J. - fryzjerzy
Karta realności z dnia 08.III.1941 r. [Inspekcja budowlana 1677]
1941 - sklep spożywczy
1941 - piekarnia
Historia budynku
Właściciele
dane z dnia 12.X.1896 - Nisenbaum
1915 - Rosenrib L. i H.
Dodatkowe informacje
Inspekcja budowlana, sygn. 1677
- Wyrok sądu polubownego, ogłoszony w dniu 09.IV.1935 r. w sprawie spadku po zmarłych Szlomie Majerze i Surze Marii, małżonkach Tempeldynerach, m. in. dotyczący podziału wydzielonej części nieruchomości przy ul. Grodzkiej 23, a oznaczonej nr hipotecznym 423. Przypadła ona dzieciom zmarłych: Alterowi-Herszowi Tempeldynerowi, Dynie z Tempeldynerów Grynfeldowej, Rywce z Tempeldynerów Zylberwagowej, oraz wnukom, dzieciom Perli-Bruchy z Tempeldynerów: Chanie-Lei Tajtelbaumównie i Zelmanowi Tajtelbaumowi.
- Zarządzenie wykonania robót budowlanych z dnia 22.IV.1937 r. nakazujące podjęcie robót w celu usunięcia uchybień stwierdzonych podczas oględzin budynku przy ul. Grodzkiej 23 w dniu 24.III.1937 r. do dnia 20.VI.1937 r. Adresatem pisma jest Rozalia Szanbrun.
- Protokół oględzin, sporządzony dnia 24.III.1937 r. przez Zarząd Miejski w Lublinie, Wydział Budownictwa, Oddział Inspekcji Budownictwa, a dotyczący domu przy ul. Grodzkiej 23. Stwierdzono wówczas:
- Fasada budynku zniszczona (tynk odpada) oraz z gzymsu dachówka spada na ulicę;
- Klatka schodowa zniszczona, podesty porujnowane, brak podłóg w klatce schodowej i korytarzu;
- Strop w mieszkaniu Goldbauma Arona ugiął się w skutek przegnicia części konstrukcyjnych;
- Mury zewnętrzne popękane (pęknięcia pionowe);
- Pokrycie dachowe zniszczone oraz konstrukcja przegniła
- Termin usunięcia stwierdzonych uchybień - 01.VII.1937 r.
- Zawiadomienie z dnia 18.VI.1937 r., skierowane do Wydziału Budownictwa Zarządu Miejskiego w Lublinie przez Arona Goldbauma, lokatora domu przy ul. Grodzkiej 23. Pismo zawiera informację, iż wobec niezastosowania się do zarządzenia z 12.V.1937 r. w sprawie robót budowlanych właścicieli domu - Tempeldynerów, petent własnym kosztem wyremontował własne mieszkanie, i prosi o sprawdzenie jego stanu.
- Odwołanie do Urzędu Wojewódzkiego Lubelskiego przez Zarząd Miejski w Lublinie od zarządzenia o wykonanie robót budowlanych z dnia 22.IV.1937 r. Odwołanie sporządzone zostało w dniu 07.V.1937 r. przez Rozalię Szenbrun. W uzasadnieniu petentka powołuje się na fakt, iż z całego budynku przy ul. Grodzkiej 23 do niej należy wyłącznie sklep, zajmowany przez Moszka Gutmachera, więc zobowiązanie do wyremontowania całego domu jej nie dotyczy.
- Protokół z dnia 20.V.1941 r. z komisyjnych oględzin piekarni przy ul. Grodzkiej 23 stanowiącej własność Kajmana Joska, dokonanych dzień wcześniej, tj. dnia 19.V.1941 r.
Opis budynku
Karta realności z dnia 08.III.1941 r. [Inspekcja budowlana, sygn. 1677]
Położenie: Grodzka 23
Powierzchnia ogółem: 184 m2, w tym:
- zabudowana: 109 m2,
- niezabudowana: 75 m2
Długość frontu: 8 mb (głębokość 17 mb)
Budynek frontowy
Liczba kondygnacji: 2
- 1 główna klatka schodowa
Liczba mieszkań: 4 mieszkania - 1 izba
Liczba izb: 4
Dopisek: Hersz Tempodiner (sukcesorowie), Rachmil Kajnman (32 lata) Grodzka 28 (29?), Rozenberg Hersz (ur. 1882 r.), Josek Sobelman (ur. 1905 r.), Ita Herszenhorn (ur. 1887 r.), Rywka Tempodiner (ur. 1874 r.)
Piwnice
Na terenie posesji Grodzka 23, w końcu XVIII wieku istniała drewniana zabudowa, posiadająca murowane podpiwniczenie.
Jak się okazuje stało się to przyczyną konfliktu między właścicielami budynku a władzami miasta. W latach 1778-1782 nastąpiło znaczące powiększenie piwnic, które miało miejsce wbrew zakazom rady miejskiej, z narażeniem uszkodzenia murów miejskich i Bramy Grodzkiej. Ówcześni właściciele Kreps i Jakubowicz zlecili wykopanie nowej piwnicy „bokiem pod filar Bramy podchodzącej”.
Materiały ikonograficzne
Fotografie przedwojenne
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica druga od lewej), autor: nieznany, lata 30-te, kolekcja Symchy Wajsa
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica pierwsza od lewej), autor: Edward Hartwig, ok. 1938, własność: Ewa Hartwig-Fijałkowska
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica druga od prawej), autor: nieznany, przed 1939, własność: Danuta Kowal
Fotografie z okresu PRL-u
- Odbudowa kamienicy w latach 1952-54, ok. 1953 r.
- Odbudowa kamienicy w latach 1952-54, ok. 1953 r.
- Kamienica po odbudowie (dekoracja północnego szczytu), 1985 r.
Prace plastyczne
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica druga od lewej), autor: Marian Trzebiński, 1910 r., własność: Muzeum Lubelskie
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica druga od lewej), autor: Marian Trzebiński, 1912 r., źródło: "Tygodnik Ilustrowany", nr 1.
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica w centrum grafiki), autor: Jan Kanty Gumowski, litografia, 1917r., własność: Muzeum Lubelskie
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - pierwsza od lewej), autor: Lionel Reiss, ok. 1920 r., rysunek ołówkiem
- Brama Grodzka (Grodzka 23 - kamienica druga od lewej), Leon Wyczółkowski, 1930 r., własność: Muzeum Lubelskie
Literatura
Akta nieruchomości położonej w Lublinie przy ul. Grodzkiej 23, APL, sygn. 1677.
Księga adresowa Polski, 1929.
Kamienica ul. Grodzka nr 23 w Lublinie, Dokumentacja naukowo-historyczna za zlecenie Zarzadu Rewaloryzacji Zabytkowego Zespołu miasta Lublina, opracowanie: Ewa Mińska, fotografie i reprodukcje: Przemysław Maliszewski, Lublin 1986, syg. 214.