Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Fabryka słodu Vetterów w Lublinie (ul. Misjonarska 22)

Zespół dawnej fabryki słodu stanowił część sławnego browaru Karola Rudolfa Vettera. W drugiej dekadzie XX wieku został zaadaptowany na wytwórnię papierosów Mieczysława Górskiego.

Szkoła Handlowa A. i J. Vetterów w Lublinie
Szkoła Handlowa A. i J. Vetterów w Lublinie (Autor: nieznany)

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Zespół fabryki zajmuje zachodnią część obszernej, trapezoidalnej działki, przy ulicy Misjonarskiej 22. Obiekt jest usytuowany naprzeciwko klasztoru pomisjonarskiego, obok seminarium duchownego.

FunkcjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Fabryka słodu Vetterów; w drugiej dekadzie XX wieku obiekt został zaadaptowany na wytwórnię papierosów Mieczysława Górskiego.

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Zespół dawnej fabryki słodu stanowił część sławnego browaru Karola Rudolfa Vettera. Główne urządzenia znajdowały się w przebudowanym na ten cel, klasztorze poreformackim przy ulicy Bernardyńskiej. Wznoszenie obiektu przy ulicy Misjonarskiej rozpoczęto około 1846 roku. Znaczącej rozbudowy zakładu dokonano w 1899 roku, poprzez nadbudowę piętra nad składem słodu oraz budowę suszarni o zewnętrznej formie wieży, na planie kwadratu, zwieńczonej wysokim, cylindrycznym kominem. Zachował się projekt tej inwestycji, uwzględniający również część technologiczną.

Widok wytwórni słodu, jeszcze w okresie prosperity, przedstawia stara pocztówka z 1906 roku. Niebawem jednak, w drugiej dekadzie XX wieku, obiekt przestał spełniać dawną rolę i został zaadaptowany przez Mieczysława Górskiego na wytwórnię papierosów. Zachowała się z tego czasu dokumentacja pomiarowa głównego budynku. Kres tej fabryce przyniósł kryzys lat 20. Od tego czasu obiekt utracił charakter wielkiego zakładu produkcyjnego. Obecnie jest opuszczony, nieużytkowany. W 1992 roku miasto (jako właściciel ) podjęło wysiłki w kierunku jego sprzedaży.

KalendariumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

około 1846 – rozpoczęcie budowy fabryki
1899 – znacząca rozbudowa obiektu
około 1915 – zmiana profilu produkcji na tytoniowy

OpisBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Główny obiekt fabryczny usytuowany jest przy południowej granicy parceli. Wzniesiony z cegły i otynkowany. Na planie prostokąta, trójkondygnacyjny i czterokondygnacyjny, przykryty dachem dwuspadowym.

Dzieli się na dwa człony: wschodni oraz zachodni. Do zachodniego członu, od północy, dostawiona jest wysoka wieża z kominem. Dekoracja obiektu ramowa, z lizenowymi akcentami pionowymi i gzymsami działowymi oraz gzymsem profilowanym koronującym w zachodniej części. W części wschodniej gładki pasowy fryz koronujący. Otwory przekryte odcinkowo, w części wschodniej w większości zamurowane. Wieża, artykułowana dekoracją ramową, rozdzielona w połowie wysokości kostkowym gzymsem oraz zwieńczona gładką, profilowaną attyką z datą 1899.

Elewacja północna przepruta otworami okiennymi, usytuowanymi na dwóch osiach. Okna przekryte odcinkowo, z dekoracyjnymi nadprożami i podokiennikami, wypełnione wielokwaterowymi ramiakami metalowymi.

We wschodniej części zespołu, znajduje się budynek dwukondygnacyjny, przykryty dachem dwuspadowym, przylegający do głównego budynku ścianą szczytową. Człon północny budynku posiada skromną ramową dekorację architektoniczną i odcinkowo przekryte okna.

Pomiędzy opisanymi obiektami usytuowano wtórną, rozległą, parterową przybudówkę. Zabudowa występująca przy północnej granicy nieruchomości murowana, parterowa, płytka. W obrębie wnętrz brak szczegółów do odnotowania; większość niedostępna.

Obiekt ogrodzony płotem z metalowej siatki. Przy granicach działki występują wysokie drzewa; dziedziniec wyłożono trylinką.

Stan zachowaniaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1995 rok

Stan techniczny zachowania obiektów zespołu jest bardzo zły. Pomimo to, w dużym stopniu utrzymały one pierwotne cechy stylowe.

 
2008 rok

Stan techniczny bardzo zły. Liczne pęknięcia murów. Miejscami brak tynku. Otwory okienne i drzwiowe bez ościeżnic, część zamurowana.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  • Michalska G., Fabryka słodu Vetterów, następnie fabryka papierosów M. Górskiego przy ul. Misjonarskiej 22, [w:] Czerepińska J., Michalska G., Studziński J., Katalog architektury przemysłowej w Lublinie, t. I cz. I, s. 122, maszynopis opracowany na zlecenie Państwowej Służby Ochrony Zabytków, Lublin 1995.