Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Dworek Kościuszków w Lublinie

Dworek Kościuszków położony jest na terenie Ogrodu Botanicznego UMCS. Po raz pierwszy wymieniono go w źródłach w roku 1720. Dwukrotnie przebywał tu u swojego stryja, Jana Nepomucena, Tadeusz Kościuszko.

Spis treści

[RozwińZwiń]

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Pierwsze wzmianki o dworze pojawiły się w 1720 roku. W drugiej połowie XVIII wieku był własnością Jana Nepomucena Kościuszki, starosty krzemienieckiego, stryja Tadeusza – inicjatora insurekcji w 1794 roku.

Na początku XIX wieku dworek stał się własnością Dawida Heyzlera, bankiera lubelskiego, posiadającego między innymi kamienicę w Rynku (Rynek 2).

W 1819 roku posiadaczem majątku Sławin został Paweł Wagner, współtwórca wolnomularzy zebranych w kole Wolność Odzyskana. Także w tym okresie w pobliżu dworku odkryto źródła mineralne, będące podstawą późniejszego rozwoju funkcji uzdrowiskowej majątku sławinkowskiego. W 1876 roku uzdrowisko wraz z dworkiem stało się własnością Stanisława Mędrkiewicza, który próbował utrzymać status i poziom świadczonych usług. Niestety, w konkurencji z Nałęczowem Sławinek nie miał szans. Sukcesorzy Stanisława Mędrkiewicza także nie dołożyli starań celem utrzymania jego funkcji uzdrowiskowej. Majątek Sławinek w ich rękach uległ rozdrobnieniu.

W 1950 roku Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej kupił od Zofii Mędrkiewiczowej resztówkę z dworem, przeznaczając teren pod planowany Ogród Botaniczny. Jednym z głównych inicjatorów powstania Ogrodu Botanicznego był prof. Dominik Fijałkowski, wieloletni pracownik UMCS oraz długoletni dyrektor Ogrodu Botanicznego.

W końcu lat 60. XX wieku dworek Kościuszków przeszedł gruntowną renowację, odzyskując dawną świetność po latach zaniedbań.

Dzisiaj [2017 – red.] jest siedzibą dyrekcji Ogrodu Botanicznego. Drugą jego funkcją jest reprezentacyjny charakter – UMCS wykorzystuje zabytkową budowlę, jako miejsce organizowanych przez uczelnię wydarzeń.

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

al. Warszawska 81

ArchitektBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nieznany

BryłaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Budowla wolno stojąca na planie prostokąta. Posiada ganek z osobnym dachem. Dach korpusu mansardowy.

Materiał i konstrukcjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dworek na podmurówce z cegły, konstrukcji drewniano-ceglanej. Liczne elementy drewniane zostały wykonane z drewna modrzewiowego. Więźba dachowa oraz uskoki dachu mansardowego wykonane z profilowanych desek sosnowych. Ganek drewniany z osobnym dachem dwuspadowym. Budowla jest podpiwniczona. Piwnice pochodzą przypuszczalnie z dawniejszego założenia rezydencjonalnego. Obrys piwnic wychodzi prawie 10 metrów na zachód w stosunku do obecnej bryły dworku.

ElewacjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Zdecydowanie wyróżniająca jest elewacja frontowa posiadająca ganek czterokolumnowy na osi, przykryty dachem dwuspadowym. Rogi każdej elewacji posiadają odcięte końcówki „jaskółczych ogonów” – zakończeń wynikających z konstrukcji budowli.

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nie zachowały się żadne elementy oryginalnego wyposażenia wnętrz.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kiełboń C., Sławinek pod Lublinem. Dworek Kościuszków, Lublin 1968, archiwum WUOZ, sygn. 1638.