Bogdan Borusewicz (ur. 1949)
Historyk, jeden z przywódców strajków sierpniowych, działacz „Solidarności”, polityk Rzeczypospolitej Polskiej.
Spis treści
[Zwiń]Młodość
Bogdan Michał Borusewicz urodził się 11 stycznia 1949 roku w Lidzbarku Warmińskim. Od roku 1958 mieszkał w Sopocie, gdzie ukończył szkołę podstawową, uczęszczał do Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni Orłowie. Już w wieku 19 lat, w marcu 1968 roku, był aresztowany za druk i rozpowszechnianie ulotek. Dokonał wtedy brawurowej ucieczki z konwoju, mimo że funkcjonariusze użyli broni. Wkrótce został ponownie schwytany i skazany na trzy lata więzienia; odsiedział połowę wyroku. Po wyjściu na wolność rozpoczął studia na katedrze historii KUL, które ukończył w 1975 roku. Promotorem jego pracy magisterskiej był prof. Ryszard Bender.
Bogdan Borusewicz działał w Kole Naukowym Historyków Studentów KUL oraz angażował się w działalność niezależnego ruchu wydawniczego. Był również współtwórcą „Spotkań”, jednego z najważniejszych pism drugiego obiegu, powstałego w Lublinie w 1977 roku.
Działalność opozycyjna
Gdy w 1976 roku wybuchły strajki w Radomiu i Ursusie, Bogdan Borusewicz zaangażował się po stronie prześladowanych robotników. Dołączył do Komitetu Obrony Robotników, następnie tworzył Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Był jedną z najważniejszych osób, przygotowujących strajk w Stoczni Gdańskiej – zadecydował, kto będzie strajkował, sporządził ulotki, ustalił datę wystąpienia. Od momentu rozpoczęcia protestu był, obok Lecha Wałęsy, Andrzeja Gwiazdy i Anny Walentynowicz, przywódcą zbuntowanych robotników. Gdy 16 sierpnia władze zgodziły się spełnić postulaty strajkujących i Lech Wałęsa zgodził się na powrót do pracy, był jedną z osób, które zaprotestowały przeciw tej decyzji. Po tym wydarzeniu władze komunistyczne w wewnętrznym telegramie określiły go jako radykalnego buntownika, znacznie gorszego niż Wałęsa.
Po podpisaniu porozumień sierpniowych Bogdan Borusewicz uczestniczył w organizowaniu „Solidarności”, będąc jednym z jej najbardziej szanowanych członków.
Stan wojenny
Jako jeden z przywódców „Solidarności” Bogdan Borusewicz był ważnym celem dla SB, a jego szybkie aresztowanie stało się sprawą priorytetową. Udało mu się uciec przed obławą, ale musiał się ukrywać. Na początku 1982 roku jego kryjówka została „spalona” i w dramatycznych okolicznościach musiał uciekać przed bezpieką. Wciąż w podziemiu, organizował tajne struktury „Solidarności”, pełnił funkcję przewodniczącego zarządu Regionu Gdańskiego oraz wiceprzewodniczącego Komisji Krajowej związku. Był najdłużej ukrywającym się przywódcą opozycji. Schwytano go dopiero w 1896 roku, w trzy lata po formalnym zakończeniu stanu wojennego.
Schyłek PRL-u
Zwolniony z więzienia na mocy amnestii 1988 roku, Bogdan Borusewicz rzucił się w wir działalności politycznej, wspierając strajki w Stoczni Gdańskiej. W 1989 roku ponownie został przewodniczącym Zarządu Regionu Gdańskiego, tym razem nowej „Solidarności”. Po zmianie ustroju został w 1991 roku wybrany posłem na sejm (stanowisko to piastował przez trzy kolejne kadencje). Na III zjeździe „Solidarności” był jednym z kandydatów (obok Mariana Krzaklewskiego i Lecha Kaczyńskiego) na stanowisko przewodniczącego związku. W 2005 roku, popierany tak przez PO, jak i PiS, został wybrany senatorem, a następnie marszałkiem Senatu.
W III Rzeczypospolitej
W 2005 roku w ostatnich wyborach do Senatu RP startował jako kandydat niezależny i otrzymał 101 541 głosów. Na inauguracyjnym posiedzeniu Senatu został wybrany Marszałkiem Senatu VI kadencji (do listopada 2007).
Bogdan Borusewicz był żonaty z Aliną Pienkowską, działającą w opozycji demokratycznej i „Solidarności”, senatorką RP, zmarłą w 2002 roku. Wraz z Aliną Pienkowską został obdarzony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.
Literatura
Strona Bogdana Borusewicza, http://www.b-borusewicz.pl/, [dostęp: 15.01.2012].