Błażej Stolarski (1880–1939)
Błażej Stolarski – polityk ludowy, działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, filantrop. Wieloletni poseł, wicemarszałek senatu i minister.
Spis treści
[Zwiń]Młodość
Błażej Stolarski urodził się 2 lutego 1880 roku w Ciebłowicach. Pochodził z biednej, chłopskiej rodziny gospodarującej na kilkunastu morgach słabych gruntów. Mimo braku szkół w okolicy, chłopiec nauczył się czytać i pisać. Wkrótce zarabiał na lekcjach dla młodszych dzieci, pieniądze wydając na kolejne lektury. Poznał w ten sposób nowatorskie metody rolnicze, dzięki czemu jego gospodarstwo stało się wzorem do naśladowania dla okolicznych chłopów. W wieku 26 lat Stolarski został wybrany sołtysem, co było wówczas niezwykłym wydarzeniem. Jako sołtys zawiązał kółko rolnicze, zorganizował ochotniczą straż pożarną, sfinansował pierwszą szkołę w okolicy. Po sześciu latach pełnienia urzędu, dzięki czemu jego wieś rozkwitła i wzbogaciła się, wybrano Stolarskiego wójtem gminy będkowskiej i radnym powiatu Brzeziny.
Działalność polityczna
Od 1908 roku Stolarski wspierał działania niepodległościowych organizacji edukacyjnych, zwłaszcza Ligi Narodowej. Szybko porzucił endecję i zaczął działać w partiach chłopskich. Gdy z ich zjednoczenia powstało Polskie Stronnictwo Ludowe, Stolarski zaangażował się w pisanie tekstów do tygodnika „Polska Ludowa”. W 1917 roku został wybrany prezesem PSL. Działał też w Związku Kółek Rolniczych, który za cel stawiał sobie obronę interesów najbiedniejszych rolników. W 1918 roku Stolarski stał na czele lewicowych ludowców, domagających się szerokich reform społecznych. Z ramienia PSL „Wyzwolenie” został ministrem bez teki w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej. Po utworzeniu rządu Moraczewskiego objął stanowisko ministra rolnictwa i dóbr państwowych. W ciągu trzech tygodni urzędowania przygotował ustawę o zasobach leśnych, korzystną dla uboższych warstw, stworzył też projekt uchwały o reformie rolnej.
Będąc prezesem PSL „Wyzwolenie” został wybrany do Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku. Z mównicy sejmowej walczył o reformę rolną, argumentując, że jest to jedyny sposób obrony przed rozruchami bolszewickimi.
II Rzeczpospolita
Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej zaciągnął się na ochotnika na front. Uważał rewolucję za niszczącą i bezwzględną siłę, „moskiewską hordę”. Powróciwszy na forum sejmu, w kolejnych kadencjach starał się o poprawę losu najbiedniejszych chłopów, mając nadzieję, że posiadanie majątku uczyni z nich odpowiedzialnych obywateli. Promował spółdzielczość jako podstawową formę gospodarki rolnej. Będąc osobą głęboko religijną, uważał że spółdzielczość jest realizacją nauki Chrystusa. Po przewrocie majowym w 1926 roku Stolarski zaczął sympatyzować z Piłsudskim, co osłabiło jego rolę w partii. W 1931 roku został wybrany do rady Stronnictwa Ludowego, które powstało z połączenia największych partii chłopskich. Potem przystał do sanacji; wciąż jednak walczył o przywileje dla rolników.
Śmierć
Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Polski we wrześniu 1939 roku, został aresztowany przez nazistów. Według niektórych wersji został zamordowany w więzieniu lub zamęczony w obozie Auschwitz. Najbardziej makabryczna wersja głosiła, że został żywcem wyrzucony z samolotu nad lesistymi terenami III Rzeszy. Do dziś jego losy nie zostały wyjaśnione.
