Artykuły

Celowe niszczenie żydowskich książek, śmierć drukarzy, handlarzy i czytelników żydowskiego słowa drukowanego, które miały miejsce w okresie nazistowskiej okupacji Lublina stanowią cenzurę w rozwoju literatury w języku jidisz. Pomimo kilku powojennych inicjatyw takich jak „Biuletyn", Monografia żydowskiego Lublina czy powołanie żydowskiej biblioteki kultura jidisz nie odrodziła się w powojennym Lublinie. Czytelnicy i autorzy posługujący się tym językiem, którzy przeżyli wojnę, w większości wyjechali z miasta.

Czytaj więcej

Od wieków Żydów nazywano narodem księgi. Związane to było z faktem, że w kulturze żydowskiej książka zawsze otoczona była wielkim szacunkiem, będąc jednym z  elementów silnie oddziaływających na ich życie duchowe. Drukowanie ksiąg uważano w społeczności żydowskiej za „awodat ha-kodesz” –  świętą pracę. Niektórzy rabini porównywali nawet prasę drukarską do ołtarza. Druk nazywali „pisaniem na wiele piór” i uznawali za dzieło krzewienia Słowa Bożego.

Czytaj więcej

Początek dwudziestego wieku był okresem pomyślnego rozwoju dla lubelskiego drukarstwa, który gwałtownie przyśpieszył po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości. Zdobycze tego okresu zostały stracone w wyniku działań wojennych. Wojnę przetrwało jedynie kilka z wielu zakładów drukarskich działających przed 1939 rokiem.

Czytaj więcej

Na początku XIX wieku rozpoczęła się kolejna rewolucja w drukarstwie. Wynaleziono nowe typy pras drukarskich, m.in. tygiel pedałowy i maszynę płaską na koło zamachowe. Wynalazki te nie od razu trafiły do Lublina, jednak od początku wieku odnotowujemy powstanie kilku nowych znaczących drukarni.

Czytaj więcej

Po złotym XVI w. nadszedł dla Lublina okres bardzo niekorzystny. Zdarzenia, które miały miejsce w XVII w., zepchnęły jedno z pierwszych miast Rzeczypospolitej do pozycji ubogiej prowincjonalnej mieściny na kolejne XVIII stulecie.

Czytaj więcej

1937 rok w Lublinie. Kalendarium

Czytaj więcej

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) powstała w 1948 roku w wyniku połączenia Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej, po usunięciu z obu ugrupowań członków niechętnych fuzji. W typowym dla państw bloku wschodniego systemie monopartyjnym sprawowała władzę autorytarną, starając się kontrolować każdy przejaw życia społecznego i gospodarczego. Przez cały okres PRL działalność Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej służyła interesom Związku Radzieckiego.

Czytaj więcej

Karol Wojtyła (ur. 18 maja 1920 roku w Wadowicach, zm. 2 kwietnia 2005 w Watykanie) – filozof, teolog, arcybiskup krakowski, kardynał, biskup Rzymu, zwierzchnik Kościoła katolickiego, wieloletni kierownik Katedry Etyki w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i profesor tej uczelni.

Czytaj więcej

Wizyta papieża Jana Pawła II w Polsce odbyła się między 8 a 14 czerwca 1987 roku; w Lublinie przebywał 9 czerwca. Papież modlił się w archikatedrze przed obrazem Matki Boskiej. Następnie spotkał się z profesorami i studentami KUL w gmachu uczelni. Potem odprawił mszę na Czubach, a przed samym odlotem był także w dawnym hitlerowskim obozie koncentracyjnym na Majdanku.

Czytaj więcej

Z dziesięciu krajów, które po II wojnie światowej znalazły się w orbicie wpływów Związku Sowieckiego, Polska w sposób szczególny wyróżniała się pod względem świadomości religijnej. Pomimo strat, jakie miały miejsce, uczucia, a tym bardziej praktyki religijne uległy w tym czasie ogromnemu pogłębieniu. Wiązało się to nie tylko z odwiecznym stereotypem Polaka-katolika, ale także z pewnego rodzaju stabilnością, jaką dawała przynależność do Kościoła. W zniszczonym i zrujnowanym kraju taka świadomość stabilności i porządku była ogromnie ważna. Duchowni stawali się autorytetami w wielu sprawach, rozjemcami konfliktów i stabilizatorami gwarantującymi porządek i sprawiedliwość.

Czytaj więcej

Lata 1915–1918 w Lublinie. Kalendarium.

Czytaj więcej

Rok 1915 rok w Lublinie. Kalendarium.

Czytaj więcej

Klub „Arcus", właściwie Środowiskowy Klub Studencki „Arcus" mieścił się przy ulicy  Narutowicza 8 w Lublinie. Miejsce wydarzeń artystycznych, głównie koncertów. 

Czytaj więcej

Rok 1914 w Lublinie. Kalendarium

Czytaj więcej

Rok 1913 w Lublinie. Kalendarium

Czytaj więcej

Rok 1911 w Lublinie. Kalendarium

Czytaj więcej

Żydowskie kluby sportowe istniały w Lublinie przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego. Oferowały żydowskiej młodzieży szeroki wybór dyscyplin sportowych, jednak najpopularniejszą (zarówno wśród zawodników jak i kibiców) była piłka nożna. Pierwszym spośród tych klubów było powiązane z Organizacją Syjonistyczną Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe Szimszon, które istniało w latach 1917/18-1920. Do 1939 roku w Lublinie działał szereg żydowskich klubów sportowych, które miały różne afiliacje polityczne i powiązania ze wszystkimi żydowskimi partiami politycznymi w Lublinie.

Czytaj więcej

Spółdzielcze Stowarzyszenie Mieszkaniowe Spółdom było pierwszą i zarazem jedyną żydowską spółdzielnią mieszkaniową w Lublinie. Zostało założone około 1927 roku przez Lejba Geliebtera. Pod koniec lat 20. i w latach 30. XX wieku wybudowało w Lublinie zespół kamienic przy ulicy Probostwo 19 oraz budynek przy ulicy Wieniawskiej 6. Z czasem z inicjatywy żydowskiej przerodziło się w spółdzielnię żydowsko-polską. Spółdzielnia planowała budowę kolejnych domów spółdzielczych, jednak ambitnym planom kres położyła samobójcza śmierć jej założyciela. Mimo poważnych problemów, spółdzielnia przetrwała i działa w Lublinie do dzisiaj.

Czytaj więcej

W latach 1916–1939 w Lublinie zagrano ogółem około 30 niemych i dźwiękowych filmów żydowskich wyprodukowanych w Polsce i za granicą. Najwięcej produkcji żydowskich wyświetlały w Lublinie kina „Corso” i „Rialto”. Oprócz filmów w jidysz w lubelskiej prasie żydowskiej stale reklamowano filmy polskie i zagraniczne, stąd można przypuszczać, że Żydzi stanowili spory odsetek publiczności lubelskich kin.

Czytaj więcej

Miesięcznik literacki. Ukazywał się od września 1933 roku. Wydawcą był Zenon Waśniewski. Redaktorem naczelnym był Kazimierz Andrzej Jaworski. Czasopismo zostało wznowione po wojnie w 1946 roku.

 

Czytaj więcej