Wystawa „Stoffe aus Lublin/Bławatne z Lublina – Ulrike Grossarth / Stefan Kiełsznia" (Lublin 2011)

Z Drezna do LublinaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Autorka zainspirowana przedwojennymi zdjęciami Lublina autorstwa Stefana Kiełszni, stworzyła unikalne prace plastyczne i wizualne zapraszając widza do zanurzenia się w symboliczny świat przedmiotów i znaczeń nazywany przez nią europejskim obszarem pamięci.

Lubelska wystawa była kontynuacją wcześniejszych projektów artystki: „Szeroka 28“ (Akademie der Künste, Berlin 2009) oraz „Stoffe aus Lublin/Bławatne z Lublina“ (Kunsthaus, Drezno 2010). Ta wystawa to także efekt kilkuletniej współpracy pomiędzy Ulrike Grossarth, Miejską Galerią Sztuki Współczesnej w Dreźnie, Państwowymi Zbiorami Sztuki w Dreźnie oraz Ośrodkiem „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie.

Wystawa w LublinieBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Do współpracy przy tworzeniu ekspozycji zostały zaproszone instytucje, prywatne sklepy i zakłady usługowe, co umożliwiło umieszczenie poszczególnych elementów wystawy w przestrzeni miejskiej rozciągniętej od Bramy Grodzkiej, przez ulice Kowalską i Lubartowską, aż do Jesziwy Mędrców Lublina. Dzięki temu wystawa Stoffe aus Lublin/Bławatne z Lublina. running/Lubartowska, stała się oryginalną i bezpośrednią propozycją kontaktu ze sztuką współczesną i historią miasta, dostępną dla każdego lublinianina.

Otwarcie: 22 sierpnia 2011, godz. 18:00, Brama Grodzka/ Galeria NN (ul. Grodzka 34)

1. Brama Grodzka (ul. Grodzka 21)Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

Brama Grodzka to pierwszy na trasie zwiedzania punkt wystawy. Jej okna wychodzące na ul. Grodzką zostały przysłonięte tkaninami z nadrukowanymi wzorami, które pochodzą z szyldów reklamowych sklepów bławatnych (z tkaninami) z ul. Nowej 17 widocznych na przedwojennych zdjęciach Stefana Kiełszni. Wzory i kolory materiałów zostały zrekonstruowane na podstawie próbek materiałów z lat 30. z Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Zasłony zostały powieszone przed oknami, aby wywołać wrażenie, iż widok zewnętrzny – z okna, zostaje rozszerzony o widok wnętrza bramy, i tym samym obejmuje całość budynku.

Ulrike Grossarth: Vor-Hänge/ Zasłony

Na bazie motywów z ulicy Nowej, Lublin lata 30. Sitodruk na tkaninie. Drezno 2011

2. Galeria NN (ul. Grodzka 34)Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

W Galerii NN obok lubelskich zdjęć Stefana Kiełszni z lat 30. XX w., umieszczone zostały projekcje multimedialne oraz rysunki naścienne Ulrike Grossarth. Prace te powstały w ciągu ostatnich lat, podczas  których artystka  studiowała zdjęcia Stefana Kiełszni oraz jeździła po Lubelszczyźnie gromadząc kolekcję różnych motywów z podróży.

Stefan Kiełsznia (1911-1987): Ulica Nowa, Lublin, lata 30. XX w.

8 reprodukcji ze skanów oryginalnych odbitek fotografa, ok.  1974-1977. Odbitki żelatynowo-srebrowe na papierze barytowym, 13 x 18 cm lub ze współczesnych odbitek, 1997; odbitki żelatynowo-srebrowe na papierze barytowym, ca. 24 x 35 cm). Zbiory Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”.

Ulrike Grossarth: Rysunki naścienne

Na motywach z ulicy Lubartowskiej na podstawie zdjęć Stefana Kiełszni, Lublin lata 30. XX w. Drezno 2010

Ulrike Grossarth: Animacje z motywami Europejskiej ikonologii

Berlin/Drezno/Lublin 2010

3. Sklepy i zakłady usługoweBezpośredni odnośnik do tego akapitu

• Sklep pszczelarsko-spożywczy (ul. Kowalska  14)
• Sklep: Artykuły obuwnicze i szewskie (ul. Lubartowska 29)
• Sklep: MIX – Tania Odzież (ul. Lubartowska 33)
• Sklep: Moda Męska (ul. Lubartowska 37)
• Zakład Zegarmistrzowski (ul. Lubartowska 49)

W witrynach wystawowych sklepów i zakładu na ul. Kowalskiej i Lubartowskiej umieszczone zostały praca pt. Word-Skirts. Stanowią one kombinację motywów z różnych europejskich okresów historycznych. Wykorzystany w nich krój pisma pochodzi z typografi dawnych szyldów sklepowych z ul. Nowej i Lubartowskiej. Motyw „spódnicy“ –  wełnianej tkaniny do owijania niemowlęcia – pochodzi z francuskiej „Encyklopedii“ Diderota & D’Alemberta z 1751 r.

Ulrike Grossarth: Word-Skirts

Sitodruk na kartonie. Drezno/Wiedeń 2010

4. Izba Pamięci Żydów Lubelskich (ul. Lubartowska 8)Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

W żydowskim domu modlitwy znalazł się model Szkoły z Lublina, który odnosi się do istniejacej w XVIII/XIX w. szkoły mieszczącej się przy ul Szerokiej 28. Model Szkoły z Lublina odnosi się do adresu rabbiego Jakuba Izaaka Horowica, „Widzącego z Lublina“, który był przywódcą (cadykiem) lubelskich chasydów do 1815 roku. Szkoła z Lublina obrosła legendą, która m. in. została literacko opisana przez Martina Bubera w  książce Gog i Magog. Dom „Widzącego“ znajdował się na ulicy Szerokiej 28, w części miasta, która od 1941 roku została zamieniona przez nazistów w getto, a rok później zniszczona. Ponieważ nie zachowały się żadne świadectwa wyposażenia szkoły, model został stworzony na podstawie wyglądu jesziwy Baal Szem Towa – jednego z twórców chasydyzmu osiadłego w Międzybożu (Ukraina). Prezentowany model szkoły jest wariantem podróżnym, który był już instalowany w różnych miejscach i służył za główny punkt działań artystycznych.

Ulrike Grossarth: Model Szkoły z Lublina

Wariant podróżny/ różne materiały, 22 x 31 x 36 cm. New York/Międzybóż/Drezno 2009

5. Jesziwa Mędrców Lublina (ul. Lubartowska 85)Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

Ostatni etap wystawy miał miejsce w budynku dawnej Jesziwy Chachmej Lublin. Serie obrazów pt. X der Prädikate oraz friendly thinking babes to kombinacje z różnych historycznych europejskich epok. Obie grupy figur odnoszą się do szyldów reklamowych z ulicy Nowej widocznych na zdjęciach Stefana Kiełszni, wykonanych w Lublinie w połowie lat 30. XX w. Ukazują one namalowane, skrzyżowane bele materiału z przynależnymi im motywami dekoracyjnymi. Taki sposób prezentacji tkanin sprawia wrażenie abstrakcyjnych obiektów. Kolory materiałów zostały zrekonstruowane na podstawie studiów próbek materiałów z lat 30. z Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Głowy z prac friendly thinking babes są adaptacją „twarzopodobnych” przedstawień słońca pochodzących z szesnastowiecznych miedziorytów. Tułów został stworzony ze wzorów płaszczy znajdujących się w katalogu osiemnastowiecznej Encyklopedii Diderot & D’Alembert, natomiast członki pochodzą z Ikonologii Cesare Ripa z 1779 roku. W ten sposób powstały alegorie odwzorowujące tradycyjny podział ciało-duch, który to – według przekonania artystki – uosabiał jedną z podstaw nazistowskiego reżimu, służącą zniszczeniu najważniejszych kulturowych podwalin Europy.  

Stefan Kiełsznia (1911-1987): Ulica Nowa, Lublin, lata 30. XX w.

36 reprodukcji ze skanów oryginalnych odbitek fotografa, ok.  1974-1977. Odbitki żelatynowo-srebrowe na papierze barytowym, 13 x 18 cm lub ze współczesnych odbitek, 1997; odbitki żelatynowo-srebrowe na papierze barytowym, ca. 24 x 35 cm. Zbiory Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”.

Ulrike Grossarth: friendly thinking babes & X der Prädikate

8 tablic, olej na kartonie. Drezno/Lublin 2006/2008.

Zwiedzanie w przestrzeni miastaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Aby umożliwić odbiorcom indywidualne zwiedzanie wystawy w przestrzeni miasta, wystawie towarzyszyły ulotki z planem miasta i zaznaczonymi na nim miejscami ekspozycji.

Po raz pierwszy w Lublinie wystawę można było zwiedzać w przestrzeni miasta także za pomocą telefonu komórkowego z aplikacją Layar, któa wykorzystuje poszerzoną rzeczywistość. Po właczeniu przewodnika po wystawie aplikacja wskazuje na mapie poszczególne punkty ekspozycyjne wraz z opisami.

[Aplikacja działa na ograniczonej liczbie modeli telefonów i tabletów. Informacje i wymagania techniczne można sprawdzić na stronie: www.layaer.com.]

PodziękowaniaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” dziękuje wszystkim podmiotom, a w szczególności właścicielom sklepów i zakładu, którzy włączyły się w organizację wystawy i nieodpłatnie udostępnili pomieszczenia w swoich lokalach na potrzeby wystawy.

WspółpracaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie – filia w Lublinie

Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce - filia w Lublinie

Staatliche Kunstsammlungen Dresden

Patronat medialnyBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Gazeta Wyborcza Lublin

Radio Lublin

Telewizja Lublin

Wsparcie finansoweBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Projekt wspierany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej

 

Media o wydarzeniuBezpośredni odnośnik do tego akapitu

• Czerwińska Ewa, Kadry z życia Stefana Kiełszni, fotografa z Lublina, „Kurier Lubelski”, 22.04.2011.
• Spotkania: Ulica Nowa 3. Stefan Kiełsznia. Zdjęcia lubelskiej dzielnicy żydowskiej lat 30., „ZOOM. Lubelski Informator Kulturalny” 2011, nr 5.
• Dawny Lublin na zdjęciach Stefana Kiełszni, „Kurier Lubelski”, 20.05.2011.
• Józefczuk Grzegorz, Ludzie i szyldy, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 10.06.2011.
• Józefczuk Grzegorz, Archiwalne zdjęcia przedwojennego Lublina, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 9.06.2011.
• Galerie: Otwarcie wystawy Ulrike Grossarth/Stefan Kiełsznia „Stoffe aus Lublin/Bławatne z Lublina”, „ZOOM. Lubelski Informator Kulturalny” 2011, nr 8.
• Józefczuk Grzegorz, Wystawa Urlike Grossarth. Płaszcz jak z szyldu, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 17.08.2011.
• Setne urodziny Stefana Kiełszni, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 18.08.2011.
• Kiełsznia na kilka sposobów, „Dziennik Wschodni”, 18.08.2011.
• Hejno Sylwia, Gdzie jest ta ulica, gdzie jest ten dom? Pamięć o Kiełszni, „Kurier Lubelski”, 19.08.2011.
• Hejno Sylwia, Dżentelmen z pistoletem – rozmowa z Jerzym Kiełsznią, synem Stefana Kiełszni, „Kurier Lubelski”, 19.08.2011.
• [notka w dodatku kulturalnym], rubryka Wernisaże, „Gazeta Wyborcza Lublin”,19.08.2011.
• Dwa dni z Kiełsznią, „Dziennik Wschodni”, 20.08.2011.
• Niezwykła wystawa. Kiełsznia i Grossarth: czytanie fotografii, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 22.08.2011.
• Czytanie fotografii, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 23.08.2011.
• Urodziny miejskiego fotografa, „Dziennik Wschodni”, 23.08.2011.
• Dybek Agnieszka, Wywoływanie ducha Kowalskiej 4, „Dziennik Wschodni. Magazyn”, 26.08.2011.
• Mazurek Joanna, Malarz faktu, „Gość Niedzielny”, 4.09.2011.