Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Projekt „Lublin. Pamięć Zagłady”

Projekt „Lublin. Pamięć Zagłady”
Projekt upamiętnienia w miejscu pamięci Umschlagplatz w Lublinie

Z inicjatywy Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” i dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został zrealizowany projekt, w ramach którego powstał w przestrzeni miasta szlak pamięci upamiętniający miejsca związane z zagładą lubelskich Żydów. Szczególnym obszarem na szlaku jest miejsce pamięci Umschlagpltaz, skąd wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu około 28 tys. żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn.

W ramach projektu powstał również internetowy serwis zawierający zagadnienia dotyczące zagłady lubelskich Żydów Lublin. Pamięć Zagłady oraz program edukacyjny dla uczniów i uczennic lubelskich szkół średnich. 

O szlaku pamięciBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Projektowany szlak pamięci przyczyni się do wzrostu świadomości na temat historycznego znaczenia miejsc związanych z Zagładą w Lublinie oraz lepszego rozumienia lokalnego dziedzictwa. Jest to szczególnie istotne w kontekście zbliżającej się 700. rocznicy nadania prawa miejskiego dla Lublina (2017 r.), z okazji której planowana jest m.in. realizacja wydarzeń naukowych i artystycznych podkreślających wkład społeczności żydowskiej w rozwój miasta na przestrzeni wieków. Będzie to też możliwość upamiętnienia tragicznego losu społeczności żydowskiej, która przez wieki współtworzyła tożsamość naszego miasta.

O symbolicznym znaczeniu projektuBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Utworzenie getta było fundamentalnym wykluczeniem społeczności żydowskiej z życia miasta i jego historii, którą współtworzyła przez kilkaset lat. Znakiem stygmatyzacji Żydów był żółty kolor Gwiazdy Dawida, którą musieli nosić na ubraniu. Utworzenie getta było pierwszym krokiem do Zagłady tej społeczności. Dlatego też zaznaczenie tej granicy, przy użyciu żółtego koloru, jest tak ważne. 

Wzdłuż trasy przemarszu Żydów na rampę; spod synagogi Maharszala na Umschlagplatz, na betonowych płytach zostanie umieszczonych 21 liter alfabetu hebrajskiego. Tak, jakby ktoś rozrzucił je w przestrzeni miasta. Symbolizuje to zniszczenie fundamentu kultury żydowskiej – słowa drukowanego, a także koniec życia tej społeczności w tym miejscu. 

Ponieważ Żydzi stanowili naród księgi i społeczność, w której codziennym życiu książka i słowo drukowane odgrywały olbrzymią rolę, wybrano czcionkę pochodzącą z Księgi Zohar, wydrukowanej w drukarni obok synagogi Maharszala.

Tomasz Pietrasiewicz

Elementy szlaku pamięciBezpośredni odnośnik do tego akapitu

W ramach szlaku pamięci planowane jest oznakowanie w przestrzeni miejskiej następujących miejsc:

  • granice getta na Podzamczu,
  • droga z getta na Podzamczu na Umchlagplatz,
  • Umschlagplatz,
  • teren dzielnicy żydowskiej na Podzamczu i na Wieniawie,
  • miejsce egzekucji dzieci żydowskich i ich opiekunek z ochronki,
  • teren getta na Majdanie Tatarskim.
Projekt jednej z płyt wyznaczających granice getta na Podzamczu
Projekt jednej z płyt wyznaczających granice getta na Podzamczu
Projekt jednej z płyt Szlaku Pamięci wyznaczającego drogę z getta na Podzamczu na Umchlagplatz
Projekt jednej z płyt Szlaku Pamięci wyznaczającego drogę z getta na Podzamczu na Umchlagplatz

Patronat honorowyBezpośredni odnośnik do tego akapitu

 

Patroni medialniBezpośredni odnośnik do tego akapitu

 

Projekt „Lublin. Pamięć Zagłady” został sfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Media o wydarzeniuBezpośredni odnośnik do tego akapitu

„Lublin. Pamięć Zagłady”. Oznaczą granice getta, powstanie instalacja
http://www.dziennikwschodni.pl/lublin/lublin-pamiec-zaglady-oznacza-granice-getta-powstanie-instalacja,n,1000191308.html

Lublin. Pamięć Zagłady - prezentacja projektu
http://www.wherevent.com/detail/Brama-Grodzka-Grodzka-Lublin-Pamiec-Zaglady-prezentacja-projektu

Klimat nieistniejącego miasta. Mural pierwszym elementem szlaku pamięci
http://lublin.wyborcza.pl/lublin/1,48724,21120697,klimat-nieistniejacego-miasta-mural-pierwszym-elementem-szlaku.html

Odsłonięto mural nad rzeką Czechówką. "Przypomina nam Lublin, którego niestety już nie ma"
http://lublin.onet.pl/odslonieto-mural-nad-rzeka-czechowka-przypomina-nam-lublin-ktorego-niestety-juz-nie/zdyvvf5

Lublin: powstał mural upamiętniający żydowskich mieszkańców miasta
http://dzieje.pl/kultura-i-sztuka/lublin-powstal-mural-upamietniajacy-zydowskich-mieszkancow-miasta

Upamiętnienie „Lublin. Pamięć Zagłady” to nasz obowiązek
http://lublin.gosc.pl/doc/3652764.Upamietnienie-Lublin-Pamiec-Zaglady-to-nasz-obowiazek

Lublin - Pamięć Zagłady
http://www.dziennikwschodni.pl/galeria.html?gal=999675740&art=1000191308&f=1

Wreszcie stanie pomnik na placu Śmierci, ale według nowej koncepcji
http://wyborcza.pl/1,75410,20993070,wreszcie-stanie-pomnik-na-placu-smierci-ale-wedlug-nowej-koncepcji.html

Lubelski szlak śmierci. Powstał projekt szlaku upamiętniającego drogę na lubelski Umschlagplatz
http://lublin.gosc.pl/doc/3558312.Lubelski-szlak-smierci-Powstal-projekt-szlaku-upamietniajacego

Powstaje szlak Lublin. Pamięć Zagłady
http://ilublin.info/artykul/powstaje-szlak-lublin/106801

„Lublin. Pamięć Zagłady” – powstaje szlak upamiętniający granice getta i Umschlagplatz
http://www.tvp.pl/kultura/v4kultura/v4zajawki-wydawnicze/lublin-pamiec-zaglady-powstaje-szlak-upamietniajacy-granice-getta-i-umschlagplatz/27785990

PAMIĘĆ O ZAGŁADZIE. POWSTAJE SZLAK HISTORYCZNY
https://lublin.tvp.pl/27895769/pamiec-o-zagladzie-powstaje-szlak-historyczny

Upamiętnienie Szlaku Pamięci „Lublin. Pamięć Zagłady”
http://lublin.ngo.pl/wiadomosc/2008466.html

Lublin. Pamięć Zagłady - prezentacja projektu
http://www.kiwiportal.pl/wydarzenia/184217/lublin-pamiec-zaglady-prezentacja-projektu

„LUBLIN. PAMIĘĆ ZAGŁADY”. 21 HEBRAJSKICH LITER OZNACZY MIEJSCA MARTYROLOGII
http://www.sztetl.org.pl/pl/cms/aktualnosci/5467,-lublin-pamiec-zaglady-21-hebrajskich-liter-oznaczy-miejsca-martyrologii/

„Lublin. Pamięć Zagłady”. Oznaczą granice getta, powstanie instalacja
http://www.dziennikwschodni.pl/lublin/lublin-pamiec-zaglady-oznacza-granice-getta-powstanie-instalacja,n,1000191308.html