Listy do getta. Misterium Światła i Ciemności (16.3.2003)
W nocy z 16 na 17 marca 1942 roku rozpoczęła się likwidacja getta na lubelskim Podzamczu. Wówczas odszedł pierwszy, liczący 1,4 tys. osób transport do obozu zagłady w Bełżcu. Do połowy kwietnia 1942 roku wysłano tam około 28 tys. Żydów. Datę 16 marca uznaje się za początek akcji Reinhardt – zagłady Żydów w Generalnym Gubernatorstwie.
W marcu 2003 roku, w 61. rocznicę rozpoczęcia likwidacji lubelskiego getta na Podzamczu Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” zorganizował Misterium Światła i Ciemności. Wydarzenie było połączone z projektem „Listy do Getta".
Misterium „Światła i Ciemności”
Misterium upamiętnia zagładę lubelskiego getta. Rozpoczyna się w godzinach wieczornych odczytywaniem w Bramie Grodzkiej nazwisk przedwojennych mieszkańców dzielnicy żydowskiej.
W przestrzeni, gdzie było kiedyś miasto żydowskie, gaśnie światło. Po stronie Bramy, gdzie znajduje się Stare Miasto – światło wciąż się pali i trwa zwyczajne, codzienne życie.
Brama Grodzka staje się na krótko Bramą pomiędzy Światłem i Ciemnością. W tej ciemności pali się tylko jedna lampa. Jest to ostatnia, ocalona lampa z miasta żydowskiego – „Latarnia pamięci”.
Projekt „Listy do Getta"
16 marca 2003 roku odbyła się 2. edycja „Listów do Getta". Z Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” wysłano kilkadziesiąt listów na przypadkowo wybrane, nieistniejące już adresy przedwojennego miasta żydowskiego – do jego nieżyjących mieszkańców. Listy nie mogły dotrzeć do adresatów – wracały z urzędowymi adnotacjami: „adresat nieznany”, „nie ma takiego adresu”.
Poprzez takie działanie chcieliśmy dotknąć pustki, jaka powstała po mieście żydowskim.