Listy do getta. Misterium Światła i Ciemności (16.3.2002)
60. rocznica rozpoczęcia likwidacji lubelskiego getta na Podzamczu
W nocy z 16 na 17 marca 1942 roku rozpoczęła się likwidacja getta na lubelskim Podzamczu. Wówczas odszedł pierwszy, liczący 1,4 tys. osób transport do obozu zagłady w Bełżcu. Do połowy kwietnia 1942 roku wysłano tam około 28 tys. Żydów. Datę 16 marca uznaje się za początek akcji Reinhardt – zagłady Żydów w Generalnym Gubernatorstwie.
W marcu 2002 roku, w 60. rocznicę początku likwidacji lubelskiego getta Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” zorganizował po raz pierwszy Misterium Światła i Ciemności. Wydarzenie było połączone z projektem „Listy do Getta".
Misterium „Światła i Ciemności”
Misterium upamiętnia kolejne rocznice zagłady lubelskiego getta. Rozpoczyna się w godzinach wieczornych odczytywaniem w Bramie Grodzkiej nazwisk przedwojennych mieszkańców dzielnicy żydowskiej. Centralnym punktem misterium było odmówienie Kadisz – żydowskiej modlitwy żałobnej.
W przestrzeni, gdzie było kiedyś miasto żydowskie, gaśnie światło. Po stronie Bramy, gdzie znajduje się Stare Miasto – światło wciąż się pali i trwa zwyczajne, codzienne życie.
Brama Grodzka staje się na krótko Bramą pomiędzy Światłem i Ciemnością. W tej ciemności pali się tylko jedna lampa. Jest to ostatnia, ocalona lampa z miasta żydowskiego – „Latarnia pamięci”.
„Listy do Getta"
16 marca 2002 roku odbyła się 2. edycja „Listów do Getta". Z Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” wysłano kilkadziesiąt listów na przypadkowo wybrane, nieistniejące już adresy przedwojennego miasta żydowskiego – do jego nieżyjących mieszkańców. Listy nie mogły dotrzeć do adresatów – wracały z urzędowymi adnotacjami: „adresat nieznany”, „nie ma takiego adresu”. Poprzez takie działanie chcieliśmy dotknąć pustki, jaka powstała po mieście żydowskim.
Henio Żytomirski
Od roku 2002 wśród adresatów wysyłanych listów pojawił się też jeden wyjątkowy – Henio Żytomirski – żydowski chłopczyk urodzony w 1933 roku w Lublinie.
Henio zginął prawdopodobnie w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Jego historię udało się częściowo odtworzyć – zachowały się zdjęcia Henia z każdego roku jego życia.
Informacje
Media o wydarzeniu