25. rocznica wyborów 4 czerwca 1989 roku (2014)
25 lat przemian. Lublin - polska transformacja 1989-1991
W roku 2014 obchodziliśmy 25-lecie niezwykle ważnych wydarzeń dla całej Europy. Na początku 1989 r. doszło w Polsce do obrad „Okrągłego stołu”, w czasie których rozmawiała władza i opozycja. Otworzyło to drogę do wyborów 4 czerwca 1989 r. Dzięki temu, że ludzie poszli wtedy głosować nastąpił bezkrwawy koniec komunizmu w Polsce. Był to wielki tryumf „Solidarności”. To wtedy też „duch wolności” ruszył z Polski i przeszedł przez inne europejskie kraje będące pod rządami komunistów.
Był to początek gwałtownych przemian jakie zaczęły zachodzić w tych krajach. Kulminacja tych zdarzeń nastąpiła jesienią 1989 roku - nazwano je „jesienią ludów”. Przypomnijmy dramatyczne wypadki w Pradze i Bukareszcie. Wtedy też zburzono Mur Berliński. Ze względu na spektakularność tego ostatniego wydarzenia zaczęto zapominać, że drogę do tego wszystkiego co wydarzyło się w Europie jesienią 1989 r. otworzył skromny z wyglądu obiekt, jakim jest zwykła wyborcza urna. Tak więc to właśnie ten przedmiot jest prawdziwym symbolem zmian jakie zaszły w Europie po roku 1989.”
Urny Wolności (2014)
W dniu 4 czerwca 2014 roku, czyli 25 lat po tamtych pamiętnych wyborach, na Placu Litewskim w Lublinie została ustawiona (tak jak 5 lat wcześniej) instalacja artystyczna zbudowana z pudeł - urn wyborczych. Było ich 170, tyle ile komisji wyborczych w Lublinie w 1989 roku.
To symboliczne działanie w przestrzeni miasta ma przypomnieć, że to co się stało 4 czerwca 1989 r. jest dziełem tych wszystkich, którzy poszli wtedy głosować. Częścią instalacji zbudowanej w 2010 roku na placu Litewskim z urn wyborczych było siedem gotowych do wysłania przesyłek pocztowych, zawierających po jednej takiej urnie. Cztery z nich były zaadresowane do miast, w których jesienią 1989 roku rozegrały się dramatyczne wydarzenia związane z upadkiem komunizmu (Praga, Berlin, Budapeszt i Bukareszt). Jedna była zaadresowana do Chin, w związku z krwawymi wydarzeniami jakie miały miejsce 4 czerwca 1989 roku na placu Tian'anmen. Jedna przesyłka została wysłana do Mińska na Białorusi, tam gdzie wciąż mieszkańcy tego kraju nie mają możliwości brania udziału w wolnych wyborach. Przesyłki te były opatrzone napisem: „Uwaga delikatne - Duch Wolności”.
Więcej o instalacji Urny Wolności 2009 w Kalendarium Ośrodka "Brama Grodzka - Teatr NN"
Oprócz instalacji artystycznej "Urny Wolności” oraz działań animatorskich na placu Litewskim, jakie odbędą się w dniu 4 czerwca 2014 roku Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" wydał numer „Scriptores” pt. „Polska transformacja 1989 - 1991”. Ponadto przygotowany został portal interentowy www.czerwiec89.teatrnn.pl oraz zrealizowany specjalny program edukacyjny.
Działania były realizowane we współpracy z Komitetem Obywatelskim "Solidarność" Województwa Lubelskiego oraz Wojewodą Lubelskim, Marszałkiem Województwa Lubelskiego i Prezydentem Miasta Lublin.
Tomasz Pietrasiewicz
Program działań realizowanych przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”:
2 czerwca 2014 roku
godz.17:00 – Izba Drukarstwa, ul. Żmigród 1
Promocja czasopisma Scriptores” pt. „Polska transformacja 1989 - 1991”
4 czerwca 2014 roku
godz. 9:00 – 14:00 – Plac Litewski
- „Urny Wolności” – instalacja artystyczna zbudowana z 170 urn wyborczych, symbolizujących, że to, co się stało 4 czerwca 1989 roku jest dziełem tych, którzy poszli głosować,
- „Siła Wolności” – instalacja multimedialna dedykowana walce ludzi o wolność w różnych miastach Polski, państwach Europy i Świata w drugiej połowie XX wieku i w wieku XXI,
- „Trolejbus historii” – prezentacja zdjęć i historii mówionych,
- „Polska – marzenie” – mieszkańcy piszą o swojej wymarzonej Polsce,
- konkurs „Siła Wolności” – konkurs na tekst o wolności,
- szlak edukacyjny po Placu Litewskim – spacery edukacyjne wykorzystujące elementy instalacji na Placu oraz miejsca historyczne.
godz. 13.30 – Dom Słów, ul. Żmigród 1
Otwarcie wystawy „Majdan Wolności” – wystawa prac graficznych inspirowanych rewolucją na Ukrainie i wydarzeniami na kijowskim Majdanie.
godz. 14.00 - 15.00 - Dom Słów, ul. Żmigród 1
„Misterium Pamięci”– spotkanie Zbigniewa Bujaka oraz zaproszonych gości z młodzieżą lubelskich szkół średnich.
Media o wydarzeniu
Teatr NN przygotowuje komiks o wyborach z 4 czerwca 1989 roku
Urna Wolności stanie w Białymstoku. Wrzuć do niej życzenia dla Polski
Chcesz być na historycznym zdjęciu? Nic prostszego
http://lublin.gazeta.pl/lublin/1,48724,16059579.html
Świętujmy razem 4 czerwca! Rocznica, z której Lublin może być dumny
http://www.kurierlubelski.pl/artykul/3454605,swietujmy-razem-4-czerwca-rocznica-z-ktorej-lublin-moze-byc-dumny,id,t.html
Obchody 25. rocznicy wyborów 1989 r. w Lublinie
http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20140530/LUBLIN/140529459
Urny Wolności, wystawy, debaty - rocznica wyborów 4 czerwca w Szczecinie
http://szczecin.gazeta.pl/szczecin/1,34959,16079625,Urny_Wolnosci__wystawy__debaty___rocznica_wyborow.html#ixzz33g1RbHKM
W środę i piątek świętujemy rocznicę wolnych wyborów
http://plock.gazeta.pl/plock/1,35710,16089719,W_srode_i_piatek_swietujemy_rocznice_wolnych_wyborow.html#ixzz33g1hJUJA