Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Projekt "Zapomniana Przeszłość - Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny" - historia projektu

Dokumentacja i popularyzacja dziedzictwa kulturowego regionu lubelskiego rozpoczęła się w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” w marcu 2002 roku wraz z realizacją projektu „Zapomniana Przeszłość – Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny”.
 
Zagadnienie wielokulturowych tradycji Lubelszczyzny pojmowanych w kategoriach Małej Ojczyzny pojawiło się po raz pierwszy w działaniach Ośrodka w programie „Pamięć – Miejsce – Obecność”. Jednak dopiero w 2002 roku zaistniały sprzyjające warunki do rozwinięcia zasygnalizowanych kilka lat wcześniej zagadnień. Powstał projekt, który był próbą spojrzenia na zapomniane dziedzictwo kulturowe regionu. Projekt wykorzystujący dotychczasowe doświadczenia zogniskowane na problemie ocalania pamięci o lubelskiej dzielnicy żydowskiej.
 

Lubelszczyzna to miejsce, którego wielokulturowe oraz wieloreligijne dziedzictwo zostało zniszczone podczas II wojny światowej. Konsekwencją jest fakt, że kilkadziesiąt lat po zakończeniu działań wojennych pamięć, o tym wyjątkowym dziedzictwie ulega powolnemu zatarciu. Ponadto powojenne, w dużej mierze, polonocentryczne spojrzenie na historię Lubelszczyzny spowodowało istniejący obecnie brak informacji na temat kultur zamieszkujących niegdyś region lubelski. Wiedza, lub raczej jej brak powoduje, szczególnie wśród młodego pokolenia, utrwalanie się stereotypów i przekłamań, które w konsekwencji prowadzą do nietolerancji i ksenofobii. Głównym celem projektu „Zapomniana Przeszłość – Wielokulturowe Tradycje Lubelszczyzny” było przywrócenie pamięci o historii i kulturze regionu lubelskiego. Obszaru stanowiącego przez wieki miejsce spotkania Wschodu i Zachodu, gdzie do 1939 roku zamieszkiwali obok siebie przedstawiciele różnych narodów i wyznań.

 


WYJAZD STUDYJNY W RAMACH PROJEKTU
 

Realizatorzy projektu skupili się na popularyzacji wiedzy o wieloetnicznej i różnorodnej pod względem religijnym historii regionu oraz na aktywizacji lokalnych społeczności i środowisk kulturalnych, dla których dziedzictwo kulturowe jest wartością wspólną. W projekcie zapomniana przeszłość potraktowana została jako duchowe bogactwo regionu będące częścią zbiorowej pamięci jej mieszkańców. Adresatami programu byli głównie uczniowie gimnazjów oraz ich nauczyciele.

Cele projektu były realizowane poprzez stworzenie sieci współpracowników zajmujących się problematyką wielokulturowości, organizowanie spotkań warsztatowych dla nauczycieli, prowadzenie kwerend naukowych, wykonywanie dokumentacji fotograficznej wybranych miejsc i zabytków, poszukiwanie przedwojennych fotografii, nagrywanie relacji dotyczących przeszłości regionu, dokumentowanie i propagowanie w mediach najciekawszych inicjatyw prowadzonych na rzecz dziedzictwa kulturowego.

W szkołach z terenu Lublina i Lubelszczyzny powstały Szkolne Kluby Odkrywców „Ścieżkami Pamięci” działające we współpracy z Ośrodkiem i pod auspicjami UNESCO. Celem Klubów było odkrywanie dziedzictwa kulturowego Małej Ojczyzny z uwzględnieniem obecności lub śladów obecności innych kultur. Kluby działały według planu ustalonego na dany rok szkolny zbierając informacje o miejscach i zabytkach, poszukując starych fotografii, nagrywając relacje mówione, organizując wystawy, przygotowując albumy i prezentacje multimedialne. W czasie trwania projektu zostało zarejestrowanych ponad 80 Klubów.

 

 

Z poszczególnymi miejscowościami na mapie regionu związane były prezentacje „Ludzie – Miejsca - Środowiska” czyli spotkania mające na celu promowanie ciekawych przedsięwzięć edukacyjnych i kulturalnych prowadzonych w regionie, pokazujących jak można brać odpowiedzialność za miejsce, w którym się żyje. Spotkania w Bramie Grodzkiej będąc płaszczyzną wymiany doświadczeń w obszarze obywatelskiej aktywności promowały przedsięwzięcia środowisk i ich liderów. Miały również na celu rozbudzanie aktywności społecznej w innych miejscach na zasadzie powielania dobrych wzorców. Pierwsza prezentacja odbyła się w czerwcu 2002 roku. Następnie, w każdą pierwszą środę miesiąca odbywały się kolejne spotkania prezentujące między innymi: Tomaszów Lubelski, Janowiec nad Wisłą, Wohyń, Wojsławice. Wszystkim towarzyszyła promocja w lubelskich mediach - „Gazeta w Lublinie”, Radio Lublin i Telewizja Lublin objęły swoim patronatem prezentacje. Wyjazdy studyjne przygotowujące spotkania były okazją do wykonania dokumentacji fotograficznej wybranych miejsc i obiektów oraz zebrania materiałów niedostępnych w lubelskich zasobach archiwalnych i bibliotecznych.

 


Na bazie zebranych informacji i materiałów w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” powstał portal edukacyjny „Wirtualna Biblioteka Lublina i Regionu Lubelskiego” (dziś jest on cześcią portalu www.pamiecmiejsca.tnn.pl). Portal składał się z trzech baz: tekstowej, ikonograficznej i dźwiękowej. Został zbudowany z myślą o przekazaniu wiedzy związanej z wielokulturowym dziedzictwem regionu. Jego oficjalnie uruchomienie odbyło się 30 maja 2003 roku. W dniu premiery w Bazie Tekstowej znajdowało się ponad 100 książek i artykułów, w Bazie Ikonograficznej blisko 1000 zdjęć archiwalnych i współczesnych, w Bazie Dźwiękowej prawie 150 relacji. Teksty, fotografie i dźwięki pozwalają internaucie zapoznać się z informacjami na temat Chełma, Hrubieszowa, Janowca nad Wisłą, Kurowa, Puław oraz innych miast i miasteczek regionu.

Warunkiem urzeczywistnienia projektu było podjęcie współpracy z instytucjami zajmującymi się dokumentacją i opracowywaniem materiałów źródłowych, szczególnie z Archiwum Państwowym w Lublinie, Wojewódzką Biblioteką Publiczną im. H. Łopacińskiego, Wydawnictwem UMCS. Ośrodek współpracował również z uczelniami wyższymi. W realizację projektu był ściśle wpisany program stażowy Miejskiego Urzędu Pracy.

W czasie projektu udało się także nawiązać ścisłą współpracę z mediami lokalnymi. Z Bramy Grodzkiej emitowana była między innymi audycja „Dialog dla Przyszłości” poświęcona tolerancji i otwartości na innych.


 


AUDYCJA "DIALOG DLA PRZYSZŁOŚCI"

Fundusze na realizację projektu pochodziły z programu „Dialog dla Przyszłości” Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, Fundacji im. Stefana Batorego oraz Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.

 

 

 

 

 

 

 

CZYTAJ >>> sprawozdanie z realizacji projektu

Powiązane wydarzenia

Zdjęcia

Inne materiały

Kategorie

Słowa kluczowe