Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Irena Zamościńska

Irena Zamościńska urodziła się 1 lutego 1929 roku we wsi Częstoborowice, gdzie spędziła całe swoje dzieciństwo. Żona Bogusława Zamościńskiego ps "Madej", żołnierza Armii Krajowej. Ukończyła liceum im. Vetterów o profilu handlowym. Po maturze pracowała w szkolnej kancelarii, a następnie prowadziła księgowość szkoły oraz uczyła młodzież stenografii i biurowości. Na emeryturę przeszła w 1986 roku, przepracowując czterdzieści dwa lata. Od wielu lat działa na rzecz upamiętnienia 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej w Lublinie.

Irena Zamościńska - relacja świadka historii

Pani Irena Zamościńska opowiada o swojej rodzinnej wsi Częstoborowice. Mówi o swoim domu, gospodarstwie rodziców, sąsiadach i rzemieślnikach pracujących we wsi. Wspomina targ, handlujących tam Żydów. Mówi o przedwojennych sposobach na pranie, mycie zębów, robienie fryzur czy prasowanie. Opowiada także o okolicznych dziedzicach i wioskowych wariatach. Mówi o zwyczajach na przedwojennych weselach, pogrzebach, chrzcinach. Opowiada o świętach przed wojną, zaznacza różnice pomiędzy obchodzeniem ich dzisiaj a kiedyś.

Czytaj więcej

Irena Zamościńska - relacja świadka historii

Pani Irena Zamościńska opowiada o wybuchu II wojny światowej, o partyzantce działającej w dosyć spokojnej, bo omijanej przez Niemców wsi Częstoborowice. Mówi o wycofujących się wojskach w 1944 roku, opowiada o tych wydarzeniach, które widziała oczami dziecka. Wspomina o tajnym nauczaniu i późniejszym wyborze szkoły Vetterów w Lublinie. Opowiada o trudnych warunkach działalności szkoły po wojnie, o atmosferze w klasie, okolicy. Mówi o przedmiotach wykładanych w szkole, o swoich kompleksach spowodowanych pochodzeniem i brakami w nauce (opowiada między innymi o lekcji używania telefonu).

Czytaj więcej

Irena Zamościńska - relacja świadka historii

Relacja pani Ireny Zamościńskiej została poświęcona obrzędowości, dawnym tradycjom i zwyczajom. Przytacza zasłyszane historie o strachach, zmorach, czarownicach. Opowiada o aniele stróżu, który ukazał się jej matce przed śmiercią. Wspomina zakazy, nakazy i przestrogi dla kobiet w ciąży, mówi o chrzcie z wody, wyborze imion i chrzestnych dla dzieci. Opowiada o tym, jak kiedyś wyglądały zaręczyny (zarękowiny) oraz wesela w czasie okupacji niemieckiej. Wspomina o wróżbach weselnych, zabawach, przyśpiewkach i oczepinach. Pojawia się temat śmierci i zwyczajów pogrzebowych. Część relacji została poświęcona różnym świętom, które obchodzono na przestrzeni roku. Pani Irena Zamościńska mówi o Wigilii i Bożym Narodzeniu, Wielkim Poście i Wielkanocy, święcie Matki Boskiej Gromnicznej, Zielnej i Siewnej oraz o Bożym Ciele i oktawie Bożego Ciała. Opowiada o ozdobach bożonarodzeniowych, kolędowaniu, robieniu palm i pisanek. Wspomina także o odpuście, Zielonych Świątkach, żniwach i dożynkach.

Czytaj więcej

Zdjęcia