Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Andrzej Paluchowski

Andrzej Paluchowski urodził się 26 stycznia 1933 roku w Częstochowie. W tamtejszym gimnazjum zdał maturę w 1951 roku i rozpoczął studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po magisterium został aspirantem, następnie asystentem i starszym asystentem w Katedrze Historii Literatury Polskiej. W latach 1961-1971 sprawował funkcję kierownika biblioteki Zakładu Historii Literatury Polskiej, a od 1972 roku był wicedyrektorem Biblioteki Uniwersyteckiej KUL. Po śmierci ówczesnego dyrektora, ojca Romualda Gustawa, został w 1976 roku dyrektorem tej instytucji i pełnił tę funkcję ponad 20 lat, do przejścia na emeryturę. Podczas dyrektury zgromadził jeden z najpełniejszych w kraju zbiorów wydawnictw emigracyjnych. Współpracował ze środowiskiem „Spotkań”, z zagranicznych wyjazdów przywoził nielegalnie zakazane książki, a z Polski wywoził maszynopisy wydawane za granicą. Żonaty z Danutą z domu Zamącińską, profesorem polonistyki KUL. Ojciec trzech synów. Zmarł 17 września 2017 roku w Lublinie.

Andrzej Paluchowski - relacja świadka historii

Andrzej Paluchowski opowiada o studiach polonistycznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 50. – o atmosferze uczelni, życiu studenckim, życiu intelektualnym, poczuciu wyjątkowości uniwersytetu, profesorach, kontaktach z profesorami innych uczelni i pisarzami. Pojawia się wspomnienie o Lublinie z tamtych lat – polach rozciągających się między KUL-em a żeńskim akademikiem na Konstantynowie, byłym niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku. Mowa również o wydarzeniach politycznych tamtego okresu – aresztowaniu prymasa Stefana Wyszyńskiego, Październiku 1956 roku, który Andrzej Paluchowski uważa za swoje pokoleniowe przeżycie, a także późniejszym Marcu 1968 roku. Kolejnym tematem relacji jest współpraca ze środowiskiem „Spotkań”, która wiązała się z nielegalnym przewożeniem zakazanych książek do Polski i wywożeniem przy okazji zagranicznych wyjazdów służbowych maszynopisów wydawanych później poza krajem. Wspomnienia tej działalności dotyczą problemów na granicy, kontaktów z UB, a także znajomości nawiązanych z celnikami. Relację kończy wspomnienie spotkań z papieżem i wizyty Jana Pawła II w Lublinie w 1987 roku.

Czytaj więcej