Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Apolonia Marel

Urodziła się w 1930 roku we wsi Oktawin w rejonie włodzimierskim obwodu wołyńskiego. Od wybuchu II wojny światowej w szkole uczyła się tylko po ukraińsku. Kiedy zaczęły się masowe mordy w obwodzie wołyńskim razem z rodziną uciekła w kierunku Włodzimierza. Tam zatrzymali się na krótko, a później przenieśli się na Bielin. Po jakimś czasie wrócili do Włodzimierza. W wieku 14 lat wraz z siostrą zostały zabrane przez Niemców do kopania okopów. Niedługo później rodzina pani Apolonii na stałe uciekła z obwodu wołyńskiego i osiedlili się w Kułakowicach Trzecich.

Apolonia Marel - relacja świadka historii

Relacja pani Apolonii Marel jest podzielona na dwie części tematyczne. Jedna dotyczy życia w okresie II wojny światowej, druga – dawnej obrzędowości, tradycji i wierzeń. Opowiada o doświadczeniach związanych z wojną w obwodzie wołyńskim. Wspomina masowe mordy, ucieczkę z rodzinnej wsi do Włodzimierza, na Bielin i za Bug. Mówi również o tym, jak wyglądały relacje polsko-ukraińskie przed wojną i w jej trakcie. Pani Apolonia Marel opowiada także o zwyczajach związanych z różnymi świętami. Wspomina między innymi o potrawach wigilijnych, ozdobach bożonarodzeniowych, herodach i kolędowaniu na Trzech Króli. Mówi o zastosowaniu poświęconej gromnicy, przestrzeganiu ścisłego postu przed Wielkanocą, majeniu mieszkań na Zielone Świątki oraz o żniwach i dożynkach. Przywołuje historię o wróżących Cygankach. Opowiada o weselu i zwyczajach pogrzebowych.

Czytaj więcej