Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

K. J.

Od urodzenia mieszka i pracuje w Przychodach. Z zawodu stolarz, pracował również w kilku warsztatach w Międzyrzecu Podlaskim. Prowadzi gospodarstwo rolne.

K. J. - relacja świadka historii

Świadek historii opowiada o Międzyrzecu Podlaskim i okolicach, w czasach przedwojennych i w okresie II wojny światowej. W relacji można znaleźć informacje o tym jak niegdyś wyglądało to miasto, jak kształtowała się jego struktura przestrzenna, czym zajmowali się jego mieszkańcy, o ich zajęciach, sposobach utrzymania, o tym jak wyglądała edukacja oraz jak czasy II wojny światowej wpłynęły na życie mieszkańców tejże miejscowości. Relacja zawiera opis życia na wsi przed II wojną światową; pracy na roli, problemów z jakimi borykała się miejscowa ludność. Objaśnia także życie społeczno-obyczajowe (jarmarki, tragi, życie codzienne) Międzyrzeca Podlaskiego; w tym również stosunki polsko-żydowskie. Znajdziemy tu informacje o tym, jak kształtowały się owe relacje w okresie międzywojennym; jak ewoluowały wraz z rozwojem wydarzeń na scenie politycznej Europy. II wojna światowa pokazana jest w relacji z lokalnej perspektywy, przedstawiony jest przebieg działań wojennych na terenie Międzyrzeca Podlaskiego, zachowanie Niemców stacjonujących w mieście względem miejscowej ludności, zarówno pochodzenia polskiego jak i żydowskiego (łapanki, aresztowania, życie codzienne w warunkach okupacyjnych, problemy związane z brakiem żywności, charakterystyka Niemca – Franza Bauera o pseudonimie Schlaeger), potyczkach pomiędzy wojskami polskimi a niemieckim oraz o działaniach partyzantki (starcie w okolicach Międzyrzeca Podlaskiego). Szczegółowo omówiona została sytuacja Żydów w Międzyrzecu Podlaskiego w czasie II wojny światowej. Relacja zawiera opis sytuacji panującej w międzyrzeckim getcie (głód, rozbiórka bożnicy), jak również proces jego likwidacji. Znajdziemy w niej także indywidualne historie morderstw dokonanych na Żydach mieszkających w tymże mieście oraz przebywających na terenie getta jak również opis stosunków mieszkańców Międzyrzeca Podlaskiego do Żydów mieszkających w getcie.

Czytaj więcej