Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Jeszajahu Gottlieb

Jeszajahu Gottlieb - fotografia świadka historii
Jeszajahu Gottlieb - fotografia świadka historii (Autor: Czajkowski, Tomasz)

Jeszajahu Gottlieb urodził się 1 stycznia 1923 roku w Zamościu. W wieku 3 lat przeniósł się wraz z rodzicami do Janowa Lubelskiego. Miał czworo rodzeństwa – bracia pracowali z ojcem w jego składzie drewna, siostry się uczyły. Jeszajahu Gottlieb uczęszczał do szkoły żydowskiej, a od siódmego roku życia do polskiej szkoły powszechnej. Po wybuchu II wojny światowej rodzina Gottliebów straciła dom podczas bombardowania i uciekła do znajomych mieszkających w pobliskim Krzemieniu, gdzie przebywała do grudnia 1939 roku, następnie powróciła do Zamościa i zamieszkała w domu przy Staszica 35. Początkowo Jeszajahu Gottlieb pracował przymusowo dla Niemców, najpierw przy rzece Łabuńce, później w folwarku niemieckim przy uprawie warzyw dla wojska. Podczas jednego z wysiedleń w 1941 roku jego rodzina została przeniesiona do getta, a stamtąd wywieziona do obozu w Bełżcu. W okresie od stycznia do maja 1943 roku Jeszajahu Gottlieb uczestniczył z rozkazu Niemców w poszukiwaniu majątków żydowskich na Nowym Mieście w Zamościu. Był jednym z ostatnich Żydów przebywających w Zamościu – 31 maja 1943 roku wraz z innymi został przewieziony do obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie był około siedmiu tygodni, następnie trafił do obozu pracy przymusowej w skarżysku-Kamiennej, a potem w Częstochowie. Tam został wyzwolony przez Rosjan. Po wojnie przez pół roku przebywał w Zamościu, gdzie spotkał się z ocalałą na aryjskich papierach siostrą, udało mu się również odnaleźć ukrytą w klasztorze w Nowym Sączu siostrzenicę. W 1946 roku wyjechał do Niemiec, gdzie się ożenił i pracował jako fotograf. W 1949 roku wyjechał z żoną do Izraela. Przez 45 lat pracował w cukierni. Wraz z rodziną odwiedził Polskę. Mieszka w Tel Awiwie. Jest wdowcem, ma dwóch synów i pięcioro wnuków.

Jeszajahu Gottlieb - relacja świadka historii

Jeszajahu Gottlieb opowiada o przedwojennym Janowie Lubelskim, rodzinie, pracy ojca, szkole, świętach żydowskich i spożywanych potrawach. Wspomina wojenne losy – przymusową pracę dla Niemców, wysiedlenie rodziny do getta i wywiezienie jej do Bełżca w 1941 roku, poszukiwanie ukrytego mienia żydowskiego na Nowym Mieście w Zamościu, wywiezienie z grupą ostatnich zamojskich Żydów do obozu koncentracyjnego na Majdanku, a potem do obozów pracy przymusowej w Skarżysku-Kamiennej i Częstochowie. Opowieść o losach powojennych dotyczy odnalezienia ocalałej na aryjskich papierach siostry i ukrywanej w klasztorze siostrzenicy, wyjazdu do Niemiec w 1946 roku, a w 1949 roku do Izraela. W relacji mowa również o odbytej z rodziną wizycie w Polsce.

Czytaj więcej