Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Józefa Brzozowska

Józefa Brzozowska - fotografia świadka historii
Józefa Brzozowska - fotografia świadka historii (Autor: !!!)

Córka Józefa Kokowicza i Franciszki Szewczyk, urodziła się na ulicy Północnej we wsi Czechów w 1920 roku. Po ukończeniu szkoły podstawowej na Wieniawie wyjechała do Warszawy, gdzie pracowała przez pół roku jako gosposia. Po powrocie do Lublina skończyła kurs w Szkole Gospodarstwa Domowego. W 1940 roku wyszła za mąż za Józefa Brzozowskiego. 26.09.2010 roku Józefa i Józef Brzozowski obchodzili 70. rocznicę ślubu.

Józefa Brzozowska - relacja świadka historii

Józefa Brzozowska wspomina dzieciństwo spędzone we wsi Czechów. Opowiada o domu rodzinnym, o sąsiadach z ulicy Północnej, o koleżankach z lat dziecinnych i ich dalszych losach (m. in. o pochodzącej z żydowskiej rodziny Dorci Cukierman). Wspomina również przedwojenną Wieniawę, którą poznała chodząc do tamtejszej szkoły podstawowej. Opowiada o zapamiętanych mieszkańcach tej dzielnicy i ważniejszych obiektach znajdujących się na jej obszarze (m.in. o synagodze i cmentarzu żydowskim). Wspomina również centrum miasta, zwłaszcza kościoły do których zwykła była chodzić z rodzicami w niedzielę. Druga część relacji jest poświęcona czasom wojny i okupacji. Zdarzeniami, które w szczególny sposób zapisały się w pamięci opowiadającej są: wejście Niemców do Lublina, egzekucje na czechowskim poligonie a także wyrok partyzantki na kowalu o nazwisku Bufal. Józefa Brzozowska mówi też o losach lubelskich Żydów; opowiada historię dotyczącą ukrywania osoby pochodzenia żydowskiego przez znajomego Polaka. Narrację kończy świadectwo dotyczące tzw. cudu lubelskiego.

Czytaj więcej