Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Miriam Akavia

Miriam Akavia - fotografia świadka historii
Miriam Akavia - fotografia świadka historii (Autor: Czajkowski, Tomasz)

Miriam Akavia urodziła się 20 listopada 1927 roku w Krakowie jako Matylda Weinfeld. Mieszkała z rodzicami – Bronią i Hirszem Weinfeldami – i dwojgiem rodzeństwa przy ulicy Łobzowskiej 47 w Krakowie, reszta rodziny – dziadkowie, wujkowie i ciotki – mieszkała na krakowskim Kazimierzu. Do wybuchu II wojny światowej Miriam Akavia uczęszczała do polskiej szkoły im. Teofila Lenartowicza i do Bejt Jaakow – żydowskiej szkoły dla dziewcząt. W czasie wojny rodzina trafiła do krakowskiego getta, skąd Miriam Akavia wraz z bratem uciekli na aryjskich papierach do Lwowa. Po miesiącu Miriam Akavia powróciła do krakowskiego getta, brat najprawdopodobniej zginął we Lwowie. Po likwidacji getta w marcu 1943 roku rodzina trafiła do obozu koncentracyjnego w Płaszowie. Stamtąd Hirsz Weinfeld został wywieziony do Mauthausen, a Bronia Weinfeld z córkami do Oświęcimia. Miriam Akavia wraz z matką i siostrą uczestniczyły w marszu śmierci, który zakończył się w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen. Tam zmarła Bronia Weinfeld, a Miriam Akavia została wyzwolona przez Anglików i przetransportowana do Szwecji, gdzie kilka miesięcy spędziła w szpitalu, lecząc się m.in. z gruźlicy. Po odzyskaniu sił Miriam Akavia wraz z przyszłym mężem Chananem dotarła do Palestyny. Tam wyszła za mąż, początkowo mieszkała w kibucach, później w prywatnym mieszkaniu. Pracowała wraz z mężem w zagranicznych placówkach dyplomatycznych w Budapeszcie i Sztokholmie, nawiązała liczne znajomości i przyjaźnie w Polsce. Przez wiele lat była prezesem Towarzystwa Izrael–Polska, współpracowała z Jad Waszem przy nadawaniu tytułu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Była autorką książek autobiograficznych. Mieszkała w Tel Awiwie, gdzie zmarła 16 stycznia 2015 roku.

Miriam Akavia - relacja świadka historii

Miriam Akavia opowiada o domu rodzinnym przy Łobzowskiej 47 w Krakowie i panujących w nim zwyczajach, o rodzinnym mieście w okresie przedwojennym, dzielnicy żydowskiej na Kazimierzu, czasach szkolnych. Główną część relacji stanowią losy wojenne rodziny – pobyt w krakowskim getcie, ucieczka na aryjskich papierach do Lwowa, a następnie pobyt w obozach koncentracyjnych w Płaszowie, Oświęcimiu i Bergen-Belsen i wyzwolenie tego ostatniego przez Anglików. Kolejnym tematem poruszonym w relacji są losy powojenne – pobyt w szpitalu w Szwecji, wyjazd do Palestyny, utworzenie Izraela, trudne początki w nowej ojczyźnie. Mowa również o pracy w zagranicznych placówkach dyplomatycznych w Budapeszcie i Sztokholmie, przyznaniu Nagrody Nobla Isaacowi Bashevisowi Singerowi, działalności na rzecz przyjaźni polsko-izraelskiej, współpracy z Jad Waszem przy nadawaniu tytułu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Czytaj więcej