Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Upamiętnienia w byłych niemieckich obozach koncentracyjnych i zagłady - Aleksander Jackowski - fragment relacji świadka historii Tekst

Później pojechałem na Majdanek, to już był czymś zupełnie innym, wybudowali wtedy ten wielki pomnik. Dla mnie istotną rzeczą był właśnie ten pomnik. Ta przestrzeń obca zupełnie, te baraki już remontowane, miałem jakieś poczucie, że to przecież nie tak trzeba zrobić. Potem mój przyjaciel brał udział w konkursie oświęcimskim, robieniu projektu pomnika oświęcimskiego. Pamiętam, jak myśmy o tym myśleli, rozmawiali, on mi opowiadał o idei, żeby zostawić to tak, jak jest. A co będzie dalej? Dalej zniszczeje, zmurszeje, ale póki...

Czytaj więcej

Powstanie w getcie warszawskim - Israel Gutman - fragment relacji świadka historii WideoTekst

[Niemcy] po kilku dniach kiedy, ludzie nie wykazali żadnej gotowości opuścić bunkier, [a] im było bardzo trudno znaleźć te bunkry na terenie getta, [to] zaczęli [wzniecać] pożary, to znaczy niszczyli całe getto. Ktoś przyszedł i powiedział, że w tym domu, w którym jesteśmy, Franciszkańska 30, jest pożar. Wziąłem tych trzech ludzi, którzy byli ze mną, żeśmy poszli na strych, nagle zjawiło się dwóch Niemców. Było ciemno. Powiedzieli nam: „Stać i ręce go góry.”. Miałem [broń] w ręku i strzeliłem do...

Czytaj więcej

Akcje w międzyrzeckim getcie - Abraham Gafni - fragment relacji świadka historii WideoTekst

Po skończeniu akcji w mieście zostało tylko kilka tysięcy ludzi i zrobiło się to gieto. To było początek gieta – jakiś tydzień, dwa po tej pierwszej akcji. Ja i jeszcze dwadzieścia chłopczyków pracowaliśmy w Magistracie. My mieszkaliśmy nie w giecie i nasza praca była pomóc inżynierom miasta robić plany miasta. To było dobrze, że mogliśmy iść po całym mieście, nie tylko w giecie i mogliśmy kupić chleb i przywieźć to później do gieta dla rodziny. To gieto po pierwszej akcji,...

Czytaj więcej

Prześladowanie ludności żydowskiej w okupowanym Międzyrzecu Podlaskim - Abraham Gafni - fragment relacji świadka historii WideoTekst

Prześladowanie ludności żydowskiej w okupowanym Międzyrzecu Podlaskim Początek akcji zaczęło się... to było w czterdziestym roku, giestapo z Radzynia przyjechali do Międzyrzeca i dwie czy trzy maszyny, takie mercedes i strzelali do każdego, kogo spotkali na ulicy Lubelskiej. I jakieś trzydzieści ludzi rozstrzelali na ulicach. I poszli do Judenrat i powiedzieli: „Za trzy dni musimy dostać pięćdziesiąt kilo złota”. Każda rodzina musiała dać, nie wiem ile, żeby [uzbierać] pięćdziesiąt kilo złota. To było to pierwsze i najcięższa rzecz, co się...

Czytaj więcej