W maju 2014 roku Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” rozpoczął realizację projektu „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość”. Działanie polegało na dokumentowaniu i promocji tradycyjnej architektury drewnianej miasteczek Lubelszczyzny.

W maju 2014 roku Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” rozpoczął realizację projektu „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość”. Działanie polegało na dokumentowaniu i promocji tradycyjnej architektury drewnianej miasteczek Lubelszczyzny.

Teatr NN

Szczebrzeszyn

Szczebrzeszyn jako miasto po raz pierwszy jest wzmiankowany w 1352 roku. Świątynie rzymskokatolickie w Szczebrzeszynie fundował Dymitr z Goraja – kościół pw. św. Mikołaja w 1394 roku, a kościół pw. św. Katarzyny w 1398 roku. Pierwsza cerkiew w Szczebrzeszynie istniała prawdopodobnie w 1352 roku. Najwcześniejsza wzmianka o Żydach w mieście pochodzi z 1507 roku. Szczebrzeszyn jest jedynym niepowiatowym miastem z terenu Zamojszczyzny, które w latach 1868–1869 nie zostało pozbawione prawa miejskiego. Centrum miasta stanowi rynek, założony na planie prostokąta, z narożami usytuowanymi do stron świata i traktem komunikacyjnym Zamość–Zwierzyniec przebiegającymi wzdłuż pierzei południowo-wschodniej. W centrum rynku stoi ratusz, kościoły rzymskokatolickie usytuowano przy trakcie komunikacyjnym, za narożem zachodnim usytuowano cerkiew, poniżej synagogę.

 

Pierwotna zabudowa mieszkalna Szczebrzeszyna była drewniana. W XVII wieku jedynymi budowlami murowanymi były obiekty kultu religijnego: kościoły, cerkiew i synagoga, oraz zamek. W 1860 roku na 466 domów tylko 31 było murowanych. W 1888 roku miasto posiadało 448 domów, w tym 54 murowanych. Mieszkańcy zajmowali się handlem, rolnictwem i faktorstwem. W rynku stały domy podcieniowe, usytuowane szczytami do pierzei. Zabudowa drewniana poza rynkiem nie różniła się zasadniczo od chałup wiejskich. Obecnie pojedyncze obiekty z okresu dwudziestolecia międzywojennego zlokalizowane są przy ulicach Klukowskiego i Cmentarnej.

 

Rynek w Szczebrzeszynie
Rynek w Szczebrzeszynie
Bezpośredni odnośnik do tego akapitu

 

Szczebrzeszyn - historia miasta (historia, instytucje wyznaniowe, instytucje świeckie, zabytki budownictwa i architektury)

Szczebrzeszyn - sztetl

Szczebrzeszyn - architektura drewniana (charakterystyka zabudowy)

Szczebrzeszyn - katalog architektury drewnianiej

Szczebrzeszyn - kościół pw. św. Mikołaja

Szczebrzeszyn - kościół pw. św. Katarzyny

Szczebrzeszyn - cerkiew pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy

Szczebrzeszyn - synagoga

Szczebrzeszyn - model 3D

 

IkonografiaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Archiwalne zdjęcia Szczebrzeszyna

 

Współczesne zdjęcia Szczebrzeszyna

Wszystkie materiały ikonograficzne w Bibliotece Multimedialnej

 

Historia mówionaBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Relacja Józefa Kołodziejczyka

Relacja Krystyny Szczawińskiej